Boyun alt bölgesinde bulunan tiroid bezinin çesitli sebeplerle sismesi sonucu ortaya çikan bir hastaliktir.
Tiroid bezinin sismesi, asiri hormon salgiladiginin bir isareti sayildigindan buna hipertiroidizm adi verilmektedir. Asiri tiroid hormonu bir çesit kan zehirlenmesine yol açtigi için; hipertiroidizm’e zehirli guatr da denmektedir. Kadinlarda, erkeklerden bes misli fazla görülmektedir. Nefes darligi, kalp çarpintisi ve gögüste agri gibi yan etkileri vardir.
Diger Belirtileri:
• Gözler disariya firlamis gibidir; bakislar canlidir.
• Parmaklarda ve dil ucunda titreme görülür.
• Hastanin istahi yerinde oldugu halde devamli zayifladigi müsahade edilir.
• Ishal görülebilir.
• Hasta sicaga dayanamaz.
DIKKAT:
Belirtiler ciddiye alinmayip ihmal edildigi takdirde; hormon zehirlenmesinin isareti olan ve \”tiroid firtinasi\” adi verilen alevli dönem baslar. Kesin teshis, laboratuvar testinde kandaki tiroid hormonunun miktari tesbit edildikten sonra konur.
Tedavi:
• Tiroid salgisini normale döndürmek için çesitli ilâç tedavileri vardir.
• Ilaç tedavilerinin cevap vermedigi durumlarda cerrahi müdahaleden baska çare yoktur.
ILTIHAPLI VAKALAR
Tiroid bezindeki sismelerin sebebi sadece asiri hormon salgilamasi degildir. Bulasici hastalik mikropiari bazan tiroid bezine kadar ulasarak iltihaplara sebep olurlar.
Irinli Tiroid: Çesitli mikroorganizmalarin tiroid bezine yerlesmesi onucu ortaya çikan bir iltihap seklidir. Tiroid bezi üzerindeki boyun derisinde kizarikhk görülür. Sislik, agri ve ates vardir. Antibiyotik tedavisi iyi netice vermektedir.
Subakut Tiroid: Genellikle enfeksiyonlu virüs hastahklari ile birlikte görülür. Agrili siskinlik ve yutkunmada zorluk seklinde kendisini belli eder. Gerçek hastalik belirtilerinin kaybolmasi ile birlikte iyilesme görülür. Agriyi dindirmek için aspirin ve kortizon verilebilir.
Müzmin Tiroid: Hashimoto hastaligi ve Riedel strumasi olmak üzere iki sekli vardir. Hashimoto, genellikle 30-40 yas arasi kadinlarda görülür. Bogazda dolgunluk hissi verir. Tiroid bezi sert plastik kivaminda olup irilesmistir. Yüzeyi engebeli ve agrisizdir. sebebi bilinmemekle beraber, devamh tiroid hormonu verilerek hastaligin etkisi hafifletilmektedir.
Riedel Tiroiditi’de, tiroid bezi sis ve tahta gibi serttir. Yutma zorlugu, nefes darligi, ses kisikhgi seklinde belirtiler verir. Bunun da sebebi bilinmemektedir. Tedavi tecrübeye bagli olup çogu zaman cerrahi müdahale gerektirmektedir.
iYOT EKSIKLIGI VE GUATR
Guatr tesekkülünün bashca sebeplerinden biri iyot eksikligidir. Bir bölge halkinda topluca görüldügü zaman \”endomik guatr\”; tek tük vakalar halinde görüldügünde ise \”sporadik guatr\” adi verilmektedir.
NOT: Guatr’in iyot eksikligi sonucu meydana geldigi bilinmekle beraber; iyot verildigi halde hastaligin iyilesme göstermedigi tesbit edilmistir. Bu denemeler, guatr’a iyot eksikliginin yanisira baska etkenlerin de eslik ettigini göstermektedir.
Memleketimizde imal edilen tuzlara iyot karistirilarak guatr hastaliginin yayginlasmasi önlenmektedir.
