Bruselloz Esas olarak vahsi ve evcil hayvanlarin hastaligi (zoonoz). Insana bulas hastalikli hayvanlar veya onlarin ürünleriyle (süt ve ürünleri yoluyla agizdan). Saglikli görünen hayvanlarda düsük ve steriliteye neden olurken insanda önemli derecede morbidite, ancak nadir mortaliteye yol açan hastalik tablosu.
Etiyoloji : Küçük, aerob Gram (-) kokobasiller. Kirpik, spor, kapsül yok. Dogada tercih ettikleri konaklara göre alti türe ayrilmis.
B.abortus: sigir cinsi B.melitensis: koyun, keçi B.suis: domuz, ren geyigi, kemirici B.canis: köpekgiller
B.ovis: koyun B.neotomae: çöl faresi Insanda en sik hastalik yapan ilk üçü, Türkiyede saptanan ilk ikisi.
Basit besiyerlerinde de üreyebilir, ancak ilk izolasyon siklikla birkaç hafta gibi uzun sürer. Otomatik kan kültürü sistemlerinde yavas CO2 üretimi nedeni ile yanlis pozitif sonuçlar verilebilir. Bu yüzden bu siselerden rutin olarak kati besiyerine pasaj önerenler vardir. Lizis-santrifügasyon yöntemiyle kanda izolasyonu hizlandirilabilir.
Epidemiyoloji : Dünya çapinda yaygin olup Akdeniz çevresi ve Ortadogu endemik alanlar sayilir. Ayrica mesleki riskler nedeniyle meslek hastaligi olarak da yorumlanabilir. (veteriner, hayvanci, çiftlik isçisi, laboratuvar çalisani gibi). Her yasta görülebilir. Insandan insana bulas mümkün, ama son derece nadirdir. Gebelik sirasinda geçirilmesi düsüge neden olabilir.
Patogenez : Fakültatif hücre içi patojenidir ve konak fagositlerinde yasayabilir ve hatta çogalabilir. Vücuda giris sonrasi normal serumla opsonize olan bakteriler PNLler tarafindan yakalanir, ancak bu hücreler hücre içi öldürme mekanizmalarini kullanamazlar. Bakteri kisa süre içinde MFSden zengin organlarda lokalize olur (lenf bezleri, dalak, karaciger, kemik iligi).
Antikorlar kismen rol oynasa da hastaligin düzelmesi esas olarak hücresel immuniteye dayanir. Özgül T hücreleri bakteri üreme alanlarina göçüp orada makrofajlari aktive eder ve onlarin öldürme mekanizmalarini güçlendirir. Dokudaki tipik görünüm epiteloid granulomadir.Ancak doku ve patojen türüne göre görünüm çok degisebilir.
Tani
Kesin tani kan, kemik iligi veya diger dokulardan bakterinin üretilmesi ile konur. Bu olmadigi taktirde kanda spesifik antikor titresinin artisi kullanilir. Rutin testler yardimci olmaz, lökosit genellikle normal veya düsük bulunur. Serolojik tanida standart yöntem Wright testidir. Infeksiyonun 7-10. Günlerinde IgMler saptanir. Titre gittikçe artar ve 2-3 hafta sonra IgGye dönüsüm olur.
Tedaviyle IgG antikorlarinin titresi hizla düserken IgMler birkaç ay yada yil düsük titrede devam eder. Wright testi total (IgG+IgM) antikorlari saptar. Serumu 2-merkaptoetanol ile karistirmak IgMlerin aglütinasyon yetenegini bozarken IgGleri etkilemez ve iki serotipi ayirt etmeyi saglar. Aktif infeksiyon IgG antikorlarinin varligiyla gösterilir.
Tedavi sonrasi IgG düsmüyorsa nüks söz konusudur. Wright testinde pozitif ve negatif kontrolleri çalismak ve prozon olayini engellemek için en azindan 1/320 titre veya üstünün çalisilmasi gerekir. F.tularensis, Y.enterocolitica, V.cholerae gibi akterilerle çapraz reaksiyonlar olabilir, ama bu reaksiyonlar nadiren bruselloz tanisinda sorun yaratir.
Prognoz : Uygun tedaviyle hastalarin büyük bir kismi birkaç hafta ya da ay içinde geriler, ama küçük bir azinlikta yakinmalar devam edebilir. MSS ve kalp tutulumunda tedavi güç olup prognoz daha kötüdür.
