Splenomegali, dalagin normalden daha büyük olmasi durumudur, sadece anatomik bir ifadedir. Hipersplenizm ise dalagin fazla çalismasina bagli ortaya çikan çesitli patolojik durumlari ifade eden genel bir terimdir. Hipersplenizm tanisi koymak için gerekli kriterler:
• Anemi, trombositopeni, lökopeni veya kombinasyonlari
• Kompensatuar kemik iligi hiperplazisi
• Splenomegali
• Splenektomi ile bulgularin düzelmesi
Hipersplenizm etyolojisi:
*Primer hipersplenizm: Çok nadir, diger tanilar ekarte edilerek konulur.
*Sekonder hipersplenizm:
Splenektomi endikasyonlari:
Hastaligin kontrolü ve evreleme amaciyla:
Herediter sferositoz ve eliptositoz, otoimmün anemi, Hodgkin lenfoma, dalak rüptürü (spontan veya masif travma), ITP, TTP, primer kist veya tümörler (dalak absesi, ekinokokkal kist).
Kronik ve ciddi hipersplenizm nedeni ile:
Hairy cell lösemi, lenfoproliferatif hastaliklar (KLL, non-Hodgkin lenfoma), Felty sendromu, agnojenik myeloid metaplazi, talasemi majör, Gucher hastaligi, hemodializ splenomegalisi, splenik ven trombozu (kanayan ösofagogastrik varisler), orak hücreli anemi, Hb S/C hastaligi, AIDS.
Hipersplenizmde splenektomi yapilmasindan önce dikkate alinmasi gereken konular:
• Hipersplenizmin derecesi: Anemi transfüzyon gerektiriyor mu?, purpura hayati tehdit ediyor mu, nötropeni sik enfeksiyonlara neden oluyor mu?
• Hipersplenizm süresi: Bekleme ile hastaligin islerlemesinde bir düzelme olabilir mi? (ITP veya hemolitik anemi). Beklemenin riski var mi?
• Hipersplenizmin ilerlemesi: Dalagin hacmi artacak mi, anemi daha agirlasacak mi? Ileride hastanin genel durumu çok bozulursa splenektomi zorlasir mi? Splenektomi öncesi dalak kemoterapi ile küçültülebilir mi?
• Hastanin yasi: Hastanin yasi küçük ise splenektomi ertelenebilir mi?
Diger hastaliklarin varligi: Splenektomi yapilmasi hastada steroid, immünosupresif kullanimi, transfüzyon yapilmasi veya beklemeye göre daha fazla risk tasimakta midir?
