Prematüre bebek dogurma riski yüksek olan bir kadina uygulanan tibbi önlemler gelecekte torunlari üzerinde de etkisini gösterebilir. Kobaylar üzerinde yapilan bir arastirma gebe kadinlara verilen ve bebegin yasamini sürdürebilmesi için yeterince gelismesini saglayan bir ilacin torunlarinin beyinlerini ve davranislarini da etkileyebilecegini ortaya koyuyor. Bu durum doktorlar için ciddi bir sorun yaratiyor. Çünkü, bir yandan yasam kurtaran ilacin yan etkileri kusaklar boyunca sürebiliyor.
Bebekler ana rahminde genellikle 40 hafta kaliyorlar. Ancak, 15-16 hafta önce dünyaya gelen bebekler de kimi zaman yasamlarini sürdürebiliyorlar. Ne var ki, bu bebeklerin akcigerlerinde kendi baslarina soluk almalarini saglayan ve sivinin yüz gerilmesini azaltan maddenin yetersiz oldugu belirtiliyor. Bu nedenle doktorlar 70'li yillardan beri prematüre bebek dogrurma riski yüksek olan kadinlara betamethasone türü yapay glükokortikoid ilaçlar vermek suretiyle ana rahmindeki bebegin akcigerlerinin daha hizli gelismesini sagliyorlar.
* Sarsici yan etkiler:
Bu ilacin tek bir dozu prematüre bebeklerde ölümleri %40 oraninda azaltiyor. Doktorlar ilacin en çok dogumdan bir hafta önce verilmesi durumunda etkili oldugunu düsündüklerinden, ilaç sanildigi denli erken dünyaya gelmeyen bebeklere birden çok kez verilebiliyor. Toronto Üniversitesi'nden Stephen Matthews ve arkadaslari insanlara benzer yapida dölesine (plasenta) sahip olan ve benzer özellikte olgun yavrular dünyaya getiren kobaylar üzerinde yaptiklari bir arastirma sonucunda ilacin bir hayli sarsici yan etkiler yarattigina tanik oldular. Kobaylara üç doz betamethasone veren ve onlari yalnizca tuz ya da plasebo verilen kobaylarla karsilastiran arastirmacilar ilaci alan deneklerde hiperaktivite gibi birtakim anormalliklerin ortaya çiktigini gördüler.
* Gelismeyi yavaslatiyor
Annelerine birçok kez betamethasone verilen insan yavrularinda da hiperaktivite belirtilerinin yani sira, gelisme sürecinin yavasladigina da tanik olundu. Gelgelelim, ilacin etkileri bir sonraki kusak kobaylarda da etkisini sürdürdü. Ilaçtan etkilenen disi yavrular normal erkeklerle çiftlestirildiklerinde, yavrularinda da fiziksel ve davranissal bozukluklar oldugu görüldü. Bati Avustralya Üniversitesi prematüre bebek uzmanlarindan John Newnham bu bulgularin \"akla hayale getirilemeyecek denli dehset verici\" olduguna, ancak ilacin tek bir dozunun herhangi bir yan etki yaratmamasinin yine de iyi bir haber sayilmasi gerektigine dikkat çekiyor. Öte yandan, ilacin hastaya birçok kez verilmesinin ceninde genetik degisimlere yol açabilecegi ve bu degisimlerin kusaktan kusaga geçebilecegi belirtiliyor.
