Okul çagi çocuklarinin yüzde 5-7sinin hiperaktif oldugu ifade edilerek, hiperaktivitenin erkek çocuklarda, kizlara oranla 4 kat daha fazla görüldügüne dikkat çekildi. Hiperaktif çocuklarin ortak özellikleri: Çogunlukla birinci çocuk olurlar. Asiri konuskan ve gürültücüdürler. Aciya dayanikli olup dikkat etmeden caddeye kosmak gibi, kendilerini kolaylikla tehlikeye atabilen seyler yapabilirler. Ve genellikle vicdani zayif, ruh hali degisken olup uyku süreleri kisa olur.
Gazi Üniversitesi Tip Fakültesi Pediatrik Nöroloji Bilim Dali ögretim üyesi Prof. Dr. Kivilcim Gücüyener, Çukurova Üniversitesi (Ç.Ü) Tip Fakültesi Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Anabilim Dali Çocuk Nörolojisi Bilim Dali ile Çocuk Nörolojisi Derneginin isbirligiyle düzenlenen 5. Ulusal Çocuk Nörolojisi Kongresi nin son gününde, Dikkat Eksikligi Hiperaktivite Bozuklugunda (DEHB) Yaklasim ve Tedavi konulu sunum yapti. Okul çagi çocuklarinin yüzde 5-7sinde hiperaktivite oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Gücüyener, ABDdeki arastirma sonuçlarina göre, bozuklugun okul çagindaki sikligi genel olarak yüzde 2-20 arasinda, ergenlik öncesi çocuklarda yüzde 3-5 olarak bildirilmistir. Ingilteredeki arastirmalara göre ise bozuklugun sikligi yüzde 1den azdir dedi.
Prof. Dr. Gücüyener, Ankara Üniversitesi Tip Fakültesince 1988 yilinda yapilan bir arastirmada da poliklinige basvuru nedenleri arasinda hiperkinetik sendromun 15. sirada yer aldigini, çocuklarin yüzde 2.28inde hiperaktivite saptandigini anlatti. Sorunun nedeninin henüz tam olarak bilinmedigini, ancak biyolojik, genetik, psikososyal ve ailesel etkenlerin birlikte rol oynadiginin düsünüldügünü vurgulayan Prof. Dr. Gücüyener, tedavide önemli mesafeler alindigini kaydetti.
ERKEK ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA
Doç. Dr. Lale Vanli ise 5 yasindan önce baslayan DEHBnin erkek çocuklarda, kizlara oranla 4 kat daha fazla görüldügüne dikkati çekti. Doç. Dr. Vanli, çocuklarinda dikkat, hareketlilik ve davranis sorunu olan anne-babalarin, bir uzmana basvurduklarinda en temel sorularinin çocugumda gerçekten hiperaktivite oldugunu nasil anlayacagim? oldugunu vurgulayarak, söyle konustu: DEHB, yasam boyu süren bir sendromdur. Dikkatin kisa olmasi, yönerge alamama, kendini kontrol edememe, problem çözümüne gidememe, davranisini degerlendirememe, düsünmeden hareket etme seklinde belirtileri vardir. Bu çocuklarin bazilarinda, asiri hareketlilik yerine durgunluk da söz konusudur. Özellikle kiz çocuklarinda hiperaktivite olmaksizin dikkat eksikligi görülebilir. Bu çocuklarin zekasi normaldir, ancak dikkatleri yetersiz oldugundan okulda ögrenme sorunu yasarlar.
ORTAK ÖZELLIKLERI
Doç. Dr. Vanli, hiperaktivitenin asiri hareketlilik anlamina geldigini, ancak her asiri hareketli çocuga ise hiperaktif denilemeyecegini kaydetti. Doç. Dr. Vanli, yapilan arastirmalarda DEHB çocuklarda ortak özellikler de bulunduguna isaret ederek, söyle devam etti: Bu çocuklar, çogunlukla birinci çocuk ve anne yasi ortalamadan küçüktür. Asiri konuskan ve gürültücüdürler. Bu çocuklarin anneleri de normalden fazla konuskandir. Sakinlestirici ilaçlara karsi olumsuz tepki verirler.
Aciya dayaniklidir. Dikkat etmeden caddeye kosmak gibi, kendilerini kolaylikla tehlikeye atabilirler. Okul basarisizligi normallerine göre 2-3 kat daha fazladir. El yazisi bozuktur. Boyu ve kilosu, yasina göre ortalamalarin altinda, kemik gelisimi geridir. Vicdani zayif, ruh hali degisken, uyku süresi kisa. Yalan söyleme, çalma daha siklikta görülür. Çabuk heyecanlanirlar ve duygularini kontrolde zayiftirlar.
