Çesitli cilt ve tirnak hâstaliklarina sebep olan 50 kadar mantar türü tesbit edilmistir. Bunlar, dis etkilere karsi dirençli mikroorganizmalar olup her türlü kötü sartlar altinda hayatlarini devam ettirebilirler. Temizlige dikkat etmeyen kimselerin vücuduna yerlesip firsatini bulduklarinda tahribatlarini yaparlar.
Vücut Mantari: Cilt üzerinde pembe kirmizihkta bir leke ile kendisini belli eder. Kirmizihk çevreye dogru yayihrken ortasi iyilesmeye baslar. Böylece halka seklinde kabarciklar ve kabarciklarin üzerinde kepeklenmeler seklinde asil belirti olarak ortaya çikar.
Ne Yapmali?
• Hastaliga sebep olan mantar cinsi tesbit edilmeden etkili bir tedavi mümkün degildir.
• Kesin teshis, cilt kazintisinin potasyum hidroksit eriyigi ile muamelesinden sonra, mikroskop altinda incelenmesi ile konabilir.
• Mantarin cinsine uygun antimikotik pomad, krem ve losyonlar kullanilir.
• Genis alanlara yayilmis mantar hastaliginda harici tedaviye ilâveten, agizdan \”griseofulvin\” ihtiva eden haplar verilir.
Ayak Mantari: Genellikle sporcularda, toplu halde yasanan yatih okul ve kisla gibi yerlerde, ayak temizligine dikkat etmeyen kimselerde sik görülür. Parmak aralarina yerleserek kasintilara sebep olur. Kasinan yerlerde deri kizarir ve bazan da kanar. Agrili iltihaplar olusabilir. Rahatsiz edici \”ayak kokusu\” yapar.
Ne Yapmali?
• Özellikle ayak temizligine dikkât etmeli; her ayak yikayista parmak aralari iyice kurulanmalidir.
• Her gün temiz çorap giymeli; asla naylon çorap kullanmamalidir.
• Doktora muayene olup mantarm cinsine göre verecegi antimikotik ilâçlar kullanilmahdir.
• Hastalik belirtileri geçse bile, en az bir ay tedaviye devam etmeli, hastaligin tekrarlamamasi için temizlige son derece önem vermelidir.
Tirnak Mantari: Tedavi edilmeyen ayak mantarlarinin geliserek tirnaklari da etkisi altina aldigi gözlenmistir. El tirnaklarina nadiren geçer. Tirnaklar kahnlasarak parlakhgini kaybederler. Ilerleyen vakalarda tirnaklar yerlerinden ayrilarak çikabilir.
Tirnak mantarinda çok .daha dikkatli bir tedavi gerekir. Dok tor, uygun gördügü takdirde, deforme olmus tirnaklari sökerek tedaviyi kolaylastirabilir. Alti ile on iki ay arasinda degisen bir tedavi takvimi uygulanir.
Kafa Mantari: Daha çok çocuklarda görülen bulasici bir mantar hastaligidir. Kafa derisini istilâ eden mantarlar, kepeklenmeye ve saç kirilmalarina sebep olurlar. Enfeksiyon, küçük bir alanda kaldigi gibi; bütün kafa derisini de kaplayabilir. Mantarin istilâ ettigi alanda saç dökülmesi ve kabarik, iltihaph bir deri tabakasi görülür.
Ne Yapmali?
• Hastalik bulasici oldugundan, hasta kisi iyilesme görülünceye kadar aile üyelerinden tecrit edilmelidir.
• Tedavinin sekli, doktor tarafindan, kafa derisi Wood isigi altinda incelendikten sonra tesbit edilir.
• Tesbit edilen ilâç tedavisi en az bir ay müddetle tatbik edilir.
Bacak ve Kasik Mantari: Vücut mantarina benzer belirtiler gösterir. Halka biçiminde, yayilma temayülü olan, pembe kirmizi kabartilar seklinde ortaya çikar. Tedavi, mantarin cinsine uygun ilâçlarla gerçeklestirilir.
Vücutta görülen mantar, bazan beyazdan açik kahverengiye kadar degisen, mercimek büyüklügünde lekeler halinde baslamaktadir. \”Malassezia-Fürfür\” isimli mantar tarafindan yapilan bu deri hastaligi, lekelerin büyüyerek birlesmeleri ve deri üzerinde haritaya benzer alanlar olusturmasi ile karekterizedir. Hafif pullanma da vardir.
Tedavi, selenyum sülfür sampuani, üç-dört gün müddetle, gece yatarken deriye sürülerek gerçeklestirilir. Sabah kalkinca, sampuanli bölge yikanir. Yikanmasinin sebebi, uzun müddet kaldiginda deriyi tahris etmesidir.
