Çok ilginizi çekmemis ve farketmemis olsaniz da çene ekleminiz günde yüzlerce kez kullandiginiz bir ekleminizdir. Her iki tarafta alt çene ile kafatasinin, kulagin hemen önünde birlestigi yerdedir. Her çigneme hareketi yaptiginizda çene ekleminizi kullaniyorsunuz. Hatta her konustugunuzda ve yutkundugunuzda (üç dakikada bir kere) çene ekleminizi hareket ettiriyorsunuz. Böylece çene eklemi en sik kullanilan eklemlerden birisidir. Elinizi kulak kepçenizin önündeki üçgen seklinde yapinin üzerine koyarak bu eklemi bulabilirsiniz. Parmaginizi birazcik ön tarafa dogru kaydirip bastiriniz ve agzinizi açip kapatiniz. Hareketini hissettiginiz eklem çene ekleminizdir. Ayrica serçe parmaginizi tirnaginiz arka tarafa gelecek sekilde kulaginizin içerisine sokup agzinizi açip kapattiginizda da bu ekleminizi hissedebilirsiniz. Bu islem çene ekleminde bozukluk olanlarda önemli ölçüde rahatsizlik yaratir ayni sekilde hekimler de teshis için ayni yöntemi kullanirlar.
Çene Eklemi Nasil Çalisir?
Bir seyi kuvvetlice isirdiginizda sadece dislerinize degil ayni zamanda çene ekleminize de kuvvet uygularsiniz. Fizik terimleri ile çene "kaldiraç" ve çene eklemi "dayanma noktasi" na benzer. Gerçekte çene ekleminde birim alana uygulanan basinç çeneye uygulanan birim basinçtan çok daha fazladir. Bu tür kuvvet ve basinçlarin üzerinden gelebilmesi için çene eklemi kayar sekilde hareket eden bir eklem tipidir.
Bundan dolayi çene eklemine uygulanan basinç daha genis bir alan üzerine yayilir böylece eklemdeki hasar ve yirtiklar daha çabuk iyilesebilir. Eklemler hareketin hassas olmasini saglamak amaciyla lastiksi ve kaygan bir yapi olan kikirdak ile döselidir.
Çene Eklemi Nasil Bozulur?
Aliskanlik olarak çenenizi sikiyor, gicirdatiyor ve kaydiriyorsaniz eklem içerisindeki kikirdagi zedelersiniz. Birçok insan uyurken dislerini gicirdatir ve oda arkadaslari bunu söyleyene kadar farkinda olmayabilir. Ayni sekilde günün uzun bir zamanini sakiz çigneyerek geçiriyorsaniz çene ekleminize, yemekler arasinda kendine gelme firsatini tanimiyorsunuz demektir. Yemeginizi hep ayni çene tarafinda çigniyorsaniz bu taraf eklem üzerinde normalden fazla basinç yaratarak ekleminizi yipratiyorsunuz demektir. Bu en sik bir tarafta dis probleminiz varsa veya bir dis tedavisi görüyorsaniz gerçeklesir. Birbiri ile tam oturmayan disler, suçludur. Buna \"uygunsuz isirik\" denir. Çenenin bir tarafindaki dislerin diger taraftan daha önce kapandiginda çene ekleminizde, basinç farkindan dolayi nasil fazla bir yipranma oldugunu tahmin edersiniz.
Yukarida anlatilan bozukluklarin her birinde, eklemde, belli bir noktada hasar olusur. Bu hasar sinir ucuna kadar ulasirsa agri duyulur. Travmatik tip bir eklem bozuklugudur bu. Bu bozukluk \"agrili\" veya \"yanlis görev\" yapan eklem anlamindadir.
Çene Eklem Rahatsizligini Nasil Hissedersiniz?
Her yutkunusta, esnemede, çignemede, konusmada ortaya çikan batici ve siddetli bir agri olabilecegi gibi, sürekli ve donuk bir agri da olabilir. Agri, eklemin yer aldigi, hemen çene önündeki bölgede olabilecegi gibi birçok yere de yansiyabilir. Agri, ekleme yapisan kaslarda spazm olusturarak yüze, basa, kulaga ve çeneye yansiyabilir. Bazi kisiler migren, sinüs ve boyun agrilarinin sebebini çene eklemine baglarlar fakat günümüz bilgisi içinde bu durumu açiklamak kolay degildir. Agrinin en sik odaklandigi yer kulaktir. Birçok kimse kulak doktoruna \"kulaginda agri oldugu\" ve \"iltihap kaptigi\" endisesi ile basvurur. Kulak agrisi ile birlikte isitme kaybi ve kulak zarinda bir bozukluk yoksa kulak hekimi agrinin kaynagi olarak \"çene eklemi\"nden kuskulanir. Agrinin yaninda eklemin yolaçtigi bazi sikayetler de vardir. Agiz iyice açildiginda bazi kimselerde \"çit\" diye bir kayma veya açilma sesi duyulur. Agiz açik sekilde kilitli kalabilir veya ileri dönemlerinde agizin açilmasini iyice kisitlanabilir. Birçok kimse kulaklarinda çinlama hisseder, bu çenenizi çok siktiginizda hissettiginiz çinlama gibidir.
Çene Eklemi Bozuklugu Için Ne Yapilabilir?
Sayet hafif bir eklem bozuklugunuz varsa ve erken teshis edilmisse su önerilerden fayda görürsünüz:
1-Çenenizin sag ve sol tarafini çignemede esit kullaniniz.
2-Bilinçli olarak yapiyorsaniz disinizi gicirdatmayi ve sikmayi birakiniz.
3-Sakiz çignemeyiniz.
4-Sert, zor çignenen yiyeceklerden kaçininiz.
5-Günde en az iki kere yarim saat çene ekleminiz üzerine sicak uygulayiniz.
6-Hekiminizin önerdigi bir ödem çüzücü veya mideniz rahatsiz degilse aspirin kullaniniz.
Ilk dört madde çene ekleminiz üzerindeki yirtik ve zedelenmeyi azaltmak içindir. Bes ve altinci maddeler iyilesme islemini hizlandirmak içindir. Aspirin ve diger ödem çözücü ilaçlar sisligin azalmasinda çok etkindirler zaten bu yüzden romatizmali kimseler tarafindan çok kullanilirlar. Çene eklemi üzerinde de çok etkindirler. Dişlerinizin ve isirmanizdaki uygunlugunuzun kontrolü yardimci olabilir. Çok siddetli agrinin varliginda bir çene cerrahi veya dis hekiminin konsültasyonuna ihtiyaç duyulabilir. Dis hekiminiz size uygun bir agiz açici ve kas spazmini önleyici protez yapabilir.
