Tibbi ve cerrahi tedaviler ile netice elde edilemeyen infertil hastalarda yardimli üreme teknikleri denen metodlar son yillarda çok önemli gelismeler kaydetmis önceden tedavisi imkansiz görülen hastalarin önemli bir kisminda umut isigi dogmustur.
Bu metodlar ile son yillarda binlerce çocuk dünyaya gelmistir. Yardimli üreme tekniklerini üç grup içinde toplayabiliriz.
1- Asilama yöntemi:
Spermlerin özel bir takim islemlerden geçirilip saglamlari seçildikten sonra rahim içerisine birakilmasi ve böylece rahim içinde spermlerin yumurta ile karsilasma ihtimalini arttiran yöntemdir.
Bu metod erkege veya kadina bagli kisirliklarin tedavisinde yillardir kullanilmaktadir. Önceleri spermler herhangi bir isleme tabi tutulmadan rahim içine birakilirken son yillarda spermler yikanarak veya özel bazi islemlerden geçirilerek islemin basarisi arttirilmaya çalisilmaktadir.
Kadinlarda yumurtalamayi arttirmak için bazi ilaçlar kullanilmakta ve muhtemel yumurtalama günü ultrasonografi, laboratuar testleri ile tespit edilmeye çalisilmaktadir. Yumurtalama oldugu gün erkekten alinan spermler özel bir enjektör yardimi ile rahim içine birakilir. Daha sonra netice izlenir. Islemin basarisi en iyi sartlarda bile % 10-15'i geçmemektedir.
2-Tüp bebek:
Kadindan alinan yumurta ile erkekten alinan spermlerin laboratuar ortaminda yan yana birakilip spermlerin kendi kabiliyetleri ile yumurta içine girmesi ve böylece döllenmenin baslamasindan sonra döllenmis yumurtanin rahim içine birakilmasi seklinde uygulanmaktadir. Islemde yaklasik ilk üç günlük süre laboratuarda geçmekte daha sonraki kisim rahim içinde normal bir sekilde devam etmektedir.
Metodda kadinlarin yumurtalamasini arttirmak için ilaç tedavileri ile yumurtaliklardaki gelismenin izlenmesi ilk asamadir. Yeterli olgunluga ulasan yumurtalar ultrason kilavuzlugunda vaginal yol ile özel bir enjektör yardimi ile yumurtaliktan toplanir. Bu yumurtalar özel bir ortamda bekletilirken erkekten alinan spermlerin saglamlari seçilerek zenginlestirilir. Daha sonra spermler ve yumurtalar ayni ortama sirakilip döllenmenin olup olmadigi hücrenin bölünmeye baslamasi takip edilerek ögrenilir.
Döllenme olmussa döllenmis yumurtalardan 3-4 tanesi rahim içine yerlestirilir. Daha sonraki asama normal gebeligin izlenmesi gibidir. Islernde spermlerin kalitesi, kadinin yasi ve yumurtalarinin özelliklerine göre basari degismekle birlikte bir uygulamada % 30 kadardir.
3- Mikroinjeksiyon:
Tüp bebekle hamilelik elde edilemeyen hastalarda, sperm sayisinin çok az oldugu durumlarda kullanilan metoddur. Tüp bebekten farki sadece spermleri ve yumurtayi yan yana birakip spermin yumurta içine girmesini beklemek yerine sperm özel bir mikroskop ve enjektör sistemi ile yumurtanin içine enjekte edilmektedir.
Daha sonraki asamalar tüp bebekte oldugu gibidir. Bu metod ile de basari % 30-40'i geçmemektedir. Mikroinjeksiyon, menilerinde hiç sperm olmayan fakat yumurta içerisinde veya kanallarinda sperm bulunan hastalar için de kullanilmaktadir. Bunun için testis içinde belirli bir olgunluk asamasina gelmis sperm hücreleri olmasi sarttir.
Testiste sperm hücresi hiç yok ise veya olmasina ragmen yumurta içine enjekte edilebilecek olgunluga erisememislerse bu yöntem de kullanilamaz. Testisten alinan sperm veya spermin öncül hücreleri ile basari diger metodlara göre çok daha düsüktür. Bu yöntem ile ilgili arastirmalar devam etmektedir.
