Sebze ve meyve kansere karsi ne kadar koruyucu:
Scientific American bilim dergisinin Nisan 2005 sayisinda, sebze ve meyve tüketiminin kansere karsi önleyici rolü üzerine, bugüne kadar yapilan arastirmalar degerlendirildi. Dergideki yazida, \"Beslenme uzmanlari, meyve ve sebze tüketiminin kalp hastaliklari, yüksek tansiyon ve kanser gibi kronik hastalik riskini azalttigini belirtirler. Fakat genis katilimli, uzun süreli bilimsel çalismalar bunlarin kanseri önleme konusundaki gücünün abartildigi kadar yüksek olmadigini gösteriyor\" denmekte ve son arastirmalarin basta meme kanseri olmak üzere, diger kanser türlerinde bu etkinin yalnizca çok küçük bir grupta yarar sagladigini gösteriyor\" deniyor. 1970'li ve 1980'li yillarda sebze tüketenlerde kanser hizinin azaldigini gösteren raporlar yayimlandi. Bulgular üzerine Amerikan Kanser Enstitüsü 1991 yilinda bir bildiri yayinlayarak, insanlarin günde 5 ile 9 ögün arasi sebze ve meyve tüketmeleri gerektigini ileri sürdü.
* Yeni klinik sonuçlar
Son yillarda ise saglikli insanlarin izledikleri diyet sorgulandigi ve zaman içinde izlendigi klinik deneyler yapiliyor ve daha güçlü kanitlar elde ediliyor. Bu sonuçlar son bes yil içinde alinmaya baslandi. Geçen kasim ayinda yayimlanan bir çalisma, sebze ve meyvenin genel koruyucu etkisi oldugunu savunan geleneksel görüsü fazla desteklemiyor. Soru/yanit seklindeki çalismada görev alan doktor ve hemsirelerin elde ettigi verilere göre, meyve ve sebze tüketimi kanser vakalarinin sayisinda çok büyük bir fark yaratmiyor. Ancak ayni çalisma, meyve ve sebze tüketiminin kalp-damar hastaliklarinda yüzde 25'lik bir düsüse yol açtigini gösterdi. Harvard Üniversitesi Halk Sagligi Bölümü tarafindan gerçeklestirilen çalismadan alinan sonuçlar \"Journal of National Cancer Institute\" isimli bilim dergisinde yayimlandi. Bu rapora göre meyve ve sebzenin kansere karsi koruyucu olarak olasi etkisi küçük olabilir.
* En kapsamli çalisma
Bu sonucu, geçen ocak ayinda Avrupa Kanser ve Beslenme Konusunda Arastirma (EPIC) adi verilen projenin meme kanseri ile ilgili bulgulari da destekliyor. Bu konuda yapilmis en kapsamli çalisma olarak bilinen EPIC, Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi Tip Merkezi'nden bir ekip tarafindan, 25 ve 70 yaslari arasindaki 286.000 kadin üzerinde sürdürülüyor. Arastirma ekibi su anda 5 yillik verileri inceliyor. Avrupa'nin kuzeyinden ve güneyinden seçilen denekler, ülkelerine özgü çok çesitli besin maddeleriyle besleniyorlar. \"Journal of the American Medical Association\" isimli bilim dergisinde yayimlanan ilk sonuçlar, meme kanseri söz konusunda oldugunda meyve ve sebze tüketiminin etkisinin minimum oldugunu gösteriyor.
Ancak arastirmayi yürütenler, koruyucu etkinin verilerin içinde gizli olabilecegine dikkat çekiyor. Sözgelimi bu çalismalarin hiçbirinin çocukluktaki diyeti sorgulamamasi bir eksiklik olarak yorumlanabilir. Meme kanseri söz konusu oldugunda, genç kizlarin sebze ve meyvenin çok önemli bir engelleyici etkisinin oldugu kritik bir evreden geçmis olmalari büyük bir olasilik.
* Arastirmada eksiklik
Diger bir faktör de, antikanser enzimleri konusundaki genetik farkliliklar olabilir. Bunlar zararli serbest radikalleri ortadan kaldiran enzimler olabilir. N.Y. Buffola'daki Roswelt Park Kanser Enstitüsü'nden epidemiyolog Christine B. Ambrosone, bazi çalismalarin, özel bir gen varyanti tasiyan insanlarda ve spesifik bir sebzeyi tüketen gruplarda kanser vakasi sayisinin farkli oldugunu gösterdigini belirtiyor ve EPIC çalismasinin nihai sözü söylemis oldugunu kabul etmiyor. Bu belirsizlige karsin, uzmanlar, sofralardan sebze ve meyveyi eksik etmenin gerekmedigine dikkati çekiyor.
