Burun tikanikligi, dolgunlugu, sinüs problemleri ve soguk alginligi için
kullanilan ilaçlar en sik kullanilan ilaçlardandir. Akillica kullanildiklari
zaman birçok kimseyi hayatlari boyunca en az bir kere rahatsiz eden ve birçok
kimseye de sürekli sikinti veren sikayetlerin önüne geçebilirler. Bu gruptaki
ilaçlar, alerjinin, üst solunum yolu enfeksiyonlarinin (soguk alginligi, sinüzit
gibi) ve vazomotor rinitin (ruhsal gerginlik, tiroid hastaligi, hamilelik ve
diger bazi sebeplerle ortaya çikan burun tikanikligi gibi) sikayetlerinin
düzeltilmesinde kullanilirlar. Alerjiyi, enfeksiyonu tedavi etmezler, sadece
hastaya rahatsizlik veren durumlari ortadan kaldirarak kisilere konfor
saglarlar.
Antihistaminikler
\"Histamin\", kisinin alerjik oldugu madde
ile karsilastiginda veya iltihap durumlarinda ortaya çikan önemli bir kimyasal
ajandir. Antihistaminikler histaminin etkisini önlerler ve böylece alerjinin
olusturdugu sikayetlere iyi gelirler. En iyi sonuç için bu ilaçlar alerji
sikayetleri ortaya çikmadan alinmalidirlar.
Antihistaminiklerin ortaya
çikardigi en sikici yan etki \"uyku hâli\" vermeleridir. Bu durum gece yatmadan
önce alindiginda iyi olabilse de gündüz sikinti yaratabilir. Hatta bazen zararli
olabilir. Araba veya tehlikeli olabilecek makina kullananlara bu ilaçlar
önerilmez. Ilk dozlar en fazla uyku verirler, sonraki dozlarda biraz bagisiklik
gelisir. Günümüzde yeni çikan antihistaminik türleri ile kismen de olsa bu
sikayetlerin önüne geçilebilmektedir.
Dekonjestanlar
Burun ve hava
pasajlarinda bulunan dokudaki kan damarlarinin sismesi ile burun, sinüs ve
gögüste olusan tikanikliga \"konjesyon\" denir. Buradaki dokularda çok genis kan
kapasitesine sahip olan damarlar vardir. Daha önce bahsedildigi gibi \"histamin\"
buradaki damarlari uyararak genislemelerine sebep olur. Dekonjestanlar ise kan
damarlarinin büzülmesine yol açarak hava pasajlarini yeniden
açarlar.
Dekonjestan ilaçlarin yan etkisi, kiside \"sinirlilik hâli\"
yaratmalaridir. Uykuya dalmada zorluk yapabilirler, kan basinci ile nabiz
sayisini yükseltebilirler. Yüksek tansiyonu, kalp ritm (nabiz) bozuklugu ve kalp
rahatsizligi olan kisilerde dekonjestanlar kullanilmamalidirlar. Göz tansiyonu
olan kisilerde de kullanilmamalidirlar. Dekonjestan alan bazi hastalarda idrar
yapmada zorluk olabilir. Hatta, zayiflamak için kullanilan ilaçlarin içerisinde
dekonjestan maddeler de bulunabilir. Etkileri üst üste eklenmesin diye diyet
ilaci kullananlarda dekonjestanlar veya dekonjestan kullananlarda diyet ilaçlari
beraber kullanilmamalidirlar.
Birlikte Kullanma
Teorik olarak etkileri
iyi dengelenirse, antihistaminiklerin verdigi uyku hâli dekonjestanlarin verdigi
uykusuzluk ile giderilebilir. Bundan dolayi birlikte üretildikleri ilaçlar
piyasada bulunmaktadir. Bir hasta bir ilaçtan aylar veya yillar boyunca fayda
görebilir fakat artik etkisi azalmissa diger bir ilaca geçerek onun etkisinden
faydalanabilir.
Herkesin bu tür ilaçlara verdigi cevap farkli olabilecegi
için kisi kendine iyi gelen dozu ayarlayabilir. Meselâ, antihistaminigi aksam,
dekonjestani sabah alabilir. Veya her ikisini de alir fakat aksamlari
antihistaminigin dozunu artirabilir, gündüz tersini yapabilir.
ILAÇ | IYI
GELDIGI SIKAYETLER |
YAN ETKILERI |
| ||
Antihistaminikler | Hapsirma Burun akintisi Burun tikanikligi Göz kasintisi Konjesyon |
Sersemlik Agiz ve bogaz kurulugu |
| ||
Dekonjestanlar | Burun tikanikligi Konjesyon |
Uyari Uykusuzluk Nabiz artisi |
| ||
Birlikte | Hepsi | Az veya çok hepsi |