Hemoroid - basur anal kanalda yerlesmis, anal kanalin içini örten tabakanin altindaki damarsal olusumdur. Iki tip hemoroid - basur vardir.
• Dis hemoroid: Anal kanalin disindaki deri altindaki görülen sismis toplar damarlardir. Genellikle deri ile ayni renkte küçük bir sislik seklinde görülürler. Damar tikanip, dolasim bozulunca daha fazla sisip sikayetlere neden olurlar.
• Iç hemoroidler: Son barsagin anal halkaya yakin kisminda gelisen sis ve dolasimi bozulmus damarsal olusumlardir. Iç hemoroidler sistigi zaman anüsten disariya çikabilirler.
Hemoroidin - Basur Belirtileri:
• En sik görülen belirti, tuvalet kagidinda kirmizi parlak rekli veya tuvalette kan damlasi görmektir.
• Tikanmis hemoroidlerde pihti bulunur ve agrilidir.
• Yanma
• Anüste rahatsizlik
• Kasinti
Hemoroidler - basur nasil gelisir
Hemoroidler çok siktir. 50 yas civarindaki insanlarin yarisindan fazlasinda hemoroid vardir.Hemorodlerin olmasi her zaman sikayetin olmasini gerektirmez.Büyük abdest yaparken ikinma sonucunda basiç artarak hemoroid olusumunu kolaylastirir. Hamile kadinlarda hemoroidler çok soktir.Bebegin son barsak alanindaki baskisina bagli basiç artmasi nedeniyle meydana gelmektedir. Müzmin kabizlik ve ishal (devamli ikinma ve gaita geçerken tahrise bagli olarak) hemoroidlerin olusumuna katkida bulunur.
Hemoroidlerin Teshisi
Anüsten kan geldigini söyleyen tüm hastalarda anüs muayene edilmeli,parmakla muayene edilmeli,daha sonra anal kanala ve rektuma isikli bir cihaz sokularak anal kanal içi ve rektum gözlenmelidir.(Rijid Anoskopi-Rektoskopi)
ÖNEMLI= Rektumdan kan gelen hastalarin büyük çogunlugu utanma nedeniyle ilgili hekime basvurmamakta çesitli tedavi yöntemleri ile geçistirmege çalismaktadir.Bunlardan bazilari doktora basvursalar bile doktorun da ihmali sonucu anal muayene ve/veya Rektoskopi yapilmamakta ,hemoroid zannedilen bu hastalarin bazilarinda Rektum kanserleri kanama nedeni olmaktadir.Anoskopi/Rektoskopi yapilmasinin ana nedeni budur.
Hemoroid - Basur Tedavisi
A-Tibbi tedavi :
• Kabizliktan korunmalidir.
• Diskilama sirasinda ikinmaktan kaçinmak gerekir
• Alkol,aci biber,baharatli yiyeceklerden kaçinmak gerekir.
• Uzun süre hareketsiz oturarak yada ayakta kalmamalidir.
• Düzenli egzersiz yapmalidir.
• Bir çok fitil, merhem, krem mevcuttur. Bunlar sismis damar ve çevresinin sisligini azaltmaga yardimci olurlar.
• Özellikle diskilamadan sonra günde bir kaç defa ilik oturma banyolari (siddetli kanama sirasi hariç ) yararlidir.
B-Diger tedavi yöntemleri
Asiri kanama oldugu zaman ve çok agri varsa,tibbi tedaviye ragmen rahatlamiyorsa su yöntemlere basvurulur.
Skleroterapi
Hemoroidal damarlarin ve dokunun büzüsmesine neden olacak bazi kimyasal maddeleri sis olan hemoroid pakesine igne ile enjekte etme yöntemidir.Genellikle 1.-2. derecede kanamali hemoroidlerin tedavisinde kullanilir.
Band Ligasyon
Hemoroid pakelerin lastik band ile baglanmasi sonucunda bir müddet sonra bogulan parçadüser ve yeri büzüserek alttaki damarsal yapilarin sismesi önlenmis olur.2.-3. derecede iç hemoroidlerde uygulanir. Band Ligasyonu Dünya çapinda ve ülkemizde en sik kullanilan bir yöntemdir.
Cerrahi tedavi:
Hemoroidlerin ameliyatla çikarilmasi islemidir.Daha genis bilgi i.in genel cerrahi ile ilgili bir siteye basvurulmasi önerilir.
KISACA HEMOROID - BASUR
Basur, anüs (makat) bölgesindeki toplardamarlarin varis gibi genislemesidir. Hastaligin birincil ve ikincil olmak üzere baslica iki biçimi vardir.Ikincil basurlar, ikincil basurlar kapi toplardamari düzeyinde kan akiminin engellenmesi sonucunda gelisir; örnegin karacigerde siroz hastaligi böyle birgelismeye yol açabilir. Bu durumda ikincil basurlar kan akimim düzenleyici bir islev üstlenerek kapi toplardamaridaki kanin alt anatoplardamara ulasmasini saglar.
Birincil basurlar. Birincil basurlar ikincillerden daha sik görülür ve makat bölgesi toplardamar aginin gerçek bir hastaligini olusturur. Genellikle 25-50 yas grubunda yaygindir. Hastalik nedenlerinin basinda geçirilmis toplardamar iltihaplari gibi çesidi edinilmis toplardamar bozukluklari gelir. Damar duvanmn dogumsal zayifligi da önemli bu- etkendir; bu etken basurlarin kalitsal özelligim ve genellikle baska toplardamar hastaliklariyla birlikte görülmesini açiklar.
Bacaklarda varis ve er-bezi toplardamarlarin genislemesi olan varikosel bu tür hastaliklara örnektir. Bazen toplardamarlardaki zayifligi ortaya çikaracak ya da artiracak kosullar da bulunabilir. Kronik kabizlik, hareketsiz yasamak, günün önemli bir bölümünü oturarak geçirmek, asin alkol almak, çok miktarda baharatli ve aci yiyecek yemek, asin beslenmek, art arda gebelikler ve makat bölgesin! zedeleyebilecek bisiklet, motosiklet, binicilik gibi sporlar yapmak basur olusumunu kolaylastirabilir.
Basur tipleri. Basurlar klinik açidan dis ve iç olmak üzere ikiye ayrilir. Dis basurlar makatin kapanmasin! saglayan büzgen kasin hemen altindaki toplardamarlann genislemesiyle olusur, îç basurlar ise büzgen kasin hemen üzerindeki toplardamarinn genislemesi sonucudur. îç basurlar büzgen kasin üzerinde bulunduklarindan görülemez. Her iki tip de yumusak, mavimsi renkte, parmakla bastinnca içleri bosalan küçük yumrular (meme) biçimindedir. Tani konan olgularin büyük bölümünde iç ve dis basurlara birlikte rastlanir. Yalniz bir tipin bulunmasi durumunda bu daha büyük bir olasilikla iç basurdur, îç basurlar sürekli diski geçisme bagli olarak disariya sarkar, büzgen kasin disina firlar ve kanayarak kansizlik ya da iltihaplanma gibi sonuçlara neden olur.
HASTALIGIN BELIRTILERI
Olgulann çogunda hastalar makat bölgesinde dolgunluk ve yanma duygusundan yakinirlar; bazen makatta siddetli kasinti da görülür. Diskinin kanla sivanmis oldugunu ya da diskilama sirasinda birkaç damla açik kirmizi renkli taze kan geldigim belirten hastalar da vardir. Bu durum diskinin sürtün-mesi ve zedeleyici etkisinden ötürü, birkaç basur memesinin yirtilmasina baglidir.
HASTALIGIN RISKLERI
Kanama, basurun en sik görülen komplikasyonudur. Hastalarin bir bölümünde ilk belirti olarak ortaya çikar ve hekime basvurmalanna neden olur. Basurun kanama disinda birçok baska komplikasyonu da vardir. Bunlarin en önemlisi çok kolay iltihaplanmalaridir. Genislemis toplardamarlarda iltihap (flebit) olusumu çok yaygindir, îltihaplanan basur memeleri gerginlesir, siser, genisler, çok agn verir ve yalanci bir diskilama duygusu uyandirir.
Diskilamayla agri daha da artar, ayrica ates yükselebilir. Böyle agri bir basur nöbetinin gelisimi iki yol izleyebilir. Birincisi iltihabin bir hafta içinde kaybolmasi ve belli bir aradan sonra sürecin yeniden baslamasidir, ikinci olasilik ise iltihabin gittikçe ilerlemesidir. Bu durumda içinde irin ve kan bulunan apseler olusur; daha sonra apseler disanya açilarak makat fistülleri ve ülserlerine neden olur.
Basur kanamalari az miktarda da olsa uzun sürmesi ve yinelemesi nedeniyle kansizliga yol açabilir. Sik sik basurla birlikte görülen bir sorun da makatta çatlaklarin olusmasidir, îç basurlarin iki önemli komplikasyonundan biri mukoza sarkmasi (firlamasi), öbürü mukoza bogulmasidir. îç basur asagi dogru sarkarak anüsten çikma egilimi gösterir. Böylece düzbagirsak (rektum) mukozasi sarkar.
Basurlarin bogulmasi ise iltihaplar nedeniyle zedelenen büzgen kasin asiri kasilarak sarkmis basur memelerini sikica sarmasinin sonucudur. Bogulan basur memeleri sertlesir, morarir, siddetle agrir; sisme ve kasilma sürerse yerlerinden koparak kanamayla düser ve yerlerinde yaralar (ülserler) olusur. Basurda önemli bir sorun da pihtilasmadir (tromboz). Memelerin içindeki kanin pihtilasmasinin ardindan burada nedbe dokusu olusur.Nedbelesme kendiliginden bir iyilesme biçimidir, ama her zaman iyi sonuçlanmaz.
Tibbi tedavi. Tibbi tedavi fiziksel ve besinsel saglik önlemlerine dayanir; düzenli diskilamayi saglamaya ve diskinin bagirsak içinde uzun süre beklemesin! engellemeye yöneliktir. Beslenmenin çok fazla sinirlanmasi gerekmez, ama asin yemekten, sindirim kanalim zedeleyebilecek salamura, hardal, alkol, kahve gibi yiyecek ve içeceklerden kaçinmak gerekir. Kabizlik varsa az miktarda vazelin ya da lanolin yagiyla tedavi edilir; bagirsak yüzeyini asin uyarici maddeler içeren müshiller kullanilmaz. Sicak-islak pansumanlar ve sicak oturma banyolan sismeyi (ödem) giderici etkileri nedeniyle agriyi azaltabilir. Ayrica hastalara israrla hareketsiz yasam biçimlerim degistirmeleri önerilmelidir.
Cerrahi Tedavi. Tibbi tedaviye ve alinan saglik önlemlerine karsin hastalik ilerler komplikasyonlar ortaya çikarsa, cerrahi girisimde bulunmak gerekir. Kriyosirürji (soguk ya da dondurma cerrahisi). Sivi azot ya da azot protoksitle dondurucu etki saglayan bir aygit kullamlarak basur memelerini çikarmayi saglayan bir yöntemdir.
Hastanede yatmayi gerektirmeyen, agrisiz bir cerrahi girisim oldugundan hastalar tarafindan çok istenir. Ama kriyosirürji ancak fazla büyümemis, iltihaplanmamis, iyi görülebilen ve bagirsak duvarina ince bir sapla bagli olan basur memelerine uygulanabilir; dolayisiyla kullanim alani sinirlidir. Aynca yaygin kaninin tersine bazi olumsuz sonuçlar dogurdugu da bilinmektedir. Dondurucu aygitla cerrahi girisim son-rasmda hasta birkaç gün ishal biçimin-de diski çikarir. Bu tedavi yönteminde basur memeleri önce siser ve kizanr;
altinci güne dogru meme çevresindeki doku siyahlasarak kangren olur ve 14. güne dogru tutundugu dokudan ayrilarak düser.
Hemoroidektomi (geleneksel basur ameliyati). Tibbi tedaviyle basarili sonuç alinamaz ve agri, yanma, kanama gibi yakinmalar agirlasarak sürerse, hastanin durumu da kriyosirürji için uygun degilse, artik geleneksel bir cerrahi girisim yöntemi olan hemoroidektomiye basvurmak zorunlu olur. Ameliyat sonrasi dönem agrili ve zordur; kriyosirürjiden farkli olarak hastanede yatmayi ve birkaç gün yatakta dinlenmeyi gerektirir. Bununla birlikte olgularin önemli bir bölümünde tek etkili ve güvenilir tedavi yöntemidir.
