Allerjik Larinks Hastaliklari : Allerjik hastaliklar larinks, trakea,
bronsiyal agaç, nazal kavite, paranazal sinüs, nazofarenks ve farenksi içeren
respiratuar traktin herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Allerjik larenks
hastaliklari hastalarin yasamlarini tehlikeye sokabilir. Bu nedenle hekimlerin
acil tedaviyi çok iyi bilmesi ve uygulayabilmesi gerekmektedir.
Larinksin
allerjik reaksiyonlari iki formda görülür; akut ya da anaflaktik ve kronik form.
Akut tip, bir anaflaktik reaksiyondur ve anjiyonörotik ödem olarak bilinir.
Hedef doku larinks girisinde bulunan yumusak dokudur; ani ödem gelisip hava
yolunu kapatabilir. Dil, orofarenks, hipofarenks, epiglot, aritenoid,
ventriküler bant, vokal kord ve subglottik alandaki ödem hava yolunu tehlikeye
sokarak ölümcül olabilir. Rekürren akut larengeal ödem, allerjik kökeni
düsündürür.
Anafilaksinin larengeal semptomlari ses kisikligi, disfaji,
bogazda sislik hissi, inspiratuar stridora neden olan hava yolu obstrüksiyonu,
interkostal ve supraklaviküler retraksiyon ve siyanozdur. Hastalarin %90'dan
fazlasinda dudak, dil gibi vücudun diger kisimlarinda anjiyoödem görülebilir.
Ürtiker ve anjiyoödem en çok yüz ve dudakta, daha az olarak el ve kolda
görülür.
Üst solunum yolunda hava yolu obstrüksiyonuna neden olan
laringeal ödem, anafilaksiden ölümün temel nedenidir. Dudaklarin, uvulanin, dil
ve orofarenksin anjiyoödemi hava yolunun obstrüksiyonuna daha az yol açmakla
birlikte, beraberinde larenks ödemi bulunabileceginden agresif tedaviyi
gerektirir. Akut larengeal ödem ve anafilaksi tedavi protokolünü tüm saglik
kurumlarinda acil müdahalenin en önemli ilk dakikalarinda uygulamaya hazir
olunmalidir.
ANAFILAKSI TEDAVISI:
√ Acil durum degerlendirilir.
√
Hasta sirtüstü pozisyonda yatirilip alt ekstremite eleve edilir.
√
Allerjenden uzaklastirilir.
√ Yeterli oksijen saglanir.
√ Epinefrin 1/1000
0.3 ml SC, 5-20 dakikalik araliklarla tekrarlanir.
√ Salin ya da ringer
solüsyonu ile volüm genisletilir.
√ Difenhidramin 25- 50 mg IM/IV yapilir. 15
dakika sonra 100 mg maksimum dozda tekrar yapilabilir.
√ Simetidin 50 mg IV
(difenhidramine yardimci olarak) yapilir.
√ Metilprednizolon 125 mg IV
yapilir.
√ Muhtemel hava yolu obstrüksiyonu kuskusu varsa entübasyon ya da
krikotomi yapilabilir.
√ 6 saat arayla hidrokortizon 5 mg/kg (maksimum 100
mg) ya da 1 mg/kg metilprednizolon IV (maksimum 100 mg) yapilir.
√ Dirençli
bronkospazm var ise nebulizatörle albuterol ve/veya 5 mg/kg IV aminofilin 30
dakika üstünde 100 ml normal salin içinde verilir.
√ Betabloker anafilaksiden
sorumlu ise terbutalin 0.25 mg SC, izoprotorenol, glukagon 1 mg N 5 dakika
içinde verilir.
√ Eksternalizasyon öncesinde epipen, prednizon 0-60 mg/gün 3
gün reçete edilir, difenhidramin 25 mg/4-6 saat (ihtiyaç halinde ve 3 gün)
önerilir.
√ Yüksek rekürens riski ve idiyopatik anafilaksi durumimda allerji
degerlendirmesi yapilmalidir.
