Akciger apsesi akcigerlerdeki iltihapli hastaliklarin en tipik sonucudur.
Tedavide antibiyotiklerin bugünkü gibi hemen her firsatta kullanilmadigi
dönemlerde kendine özgü gelisme çizgisi nedeniyle kolay tani konan bir
hastalikken günümüzde tanisi zor, son derece karmasik belirtiler veren bir
hastalik haline gelmistir. Tibbin ilerlemesiyle genel durumu bozuk hastalaRIn
uzun sürelerle yasatilabilmesi eskiden pek rastlanmayan apse türlerine yol
açmaktadir. Önceleri ender rastlanan apse türlerinin günümüzde çok yayginlasmasi
da belirtilerin yorumunu güçlestirmektedir.
HASTALIGIN
NEDENLERI
Akciger apsesinin nedenleri iki baslik altinda toplanabilir.
Birinci grupta yer alan etkenler enfeksiyona yol açan çesitli bakterilerdir,
ikinci grupta ise apse gelisiminI hazirlayici etkenler yer alir. Apseyi
hazirlayici etkenlerin en önemlileri vücudun direncim azaltan hastaliklardir.
Bunlara örnek olarak seker hastaligi, kronik zehirlenmeler, vitamin eksiklikleri
vb sayilabilir. Kronik brons hastaliklari ise bu grup içinde ayri bir önem
tasir.
HASTALIGIN BELIRTILERI
Hastaligin birbirini izleyen üç gelisim
evresi ve bunlara kosut olarak ortaya çikan klinik belirtileri vardir. Bu üç
evre söyle siralanabilir:
o Apse olusumu ve bu bölgede akciger dokusunun
yogunlasarak hava kaybetmesi.
o irinli akciger dokusunun yumusamasi.
o
irinli maddenin bronslardan disariya atilmasi.
Apse genellikle tek, daha
seyrek olarak da birçok odakta birdenbire ortaya çikar. Sürekli yüksek ates,
gögüste agRI, öksürük, nefes darligi, gittikçe artan miktarda kokusuz balgam
çikarma gibi belirtiler verir.
Birkaç gün sonra hastalik yumusama evresine
girer. Hastanin genel durumu bozulur, atesi hala yüksektir. Agzindan kan gelmeye
baslar (hemoptizi). Balgam miktari artar; irinli balgamin rengi gittikçe
bulaniklasin Böylelikle üçüncü evreye girilir. Bu dönemde apsenin içindeki
irinli madde kusma biçiminde bronslardan disari atilir.
Üçüncü evrede
çekilen gögüs filminde duvarlari kalinlasmis, sinirlari belirgin apse boslugu
açikça görülebilir. Ayrica bu dönemde çikarilan çok kötü kokulu balgam kesin
tani konmasini kolaylastiran önemli bir belirtidir. Hastanin kusma biçiminde
balgam çikarmasi çogunlukla genel durumunda bir iyilesmeyle birlikte ortaya
çikan bir belirtidir, ama bu durum geçicidir.
Kuskusuz bütün apse türleri
bu sirayi izleyerek gelismez. Yukarida da sözü edildigi gibi antibiyotik
kullanimindan sonra, klasik hastalik tablosu degismis ve apsenin evrelerim
siralamak güçlesmistir. Olgularin çogunda hasta uygun tedavinin uygulanmasi
sonucunda iyilesir. Daha kötü gidisli olgularda ise akcigerlerdeki apse boslugu
kapanmaz ve bu ortamda baska iltihaplarin gelismesiyle kroniklesir. Günümüzde
olgularin çogunda tam iyilesme saglanmakta, apse odagmin tedavi edilmeden
kendiliginden kapandigi olgular da eskiden beri
bilinmektedir.
TANI
Irinli akciger hastaliklarinda kesin taninin
konmasi ve uygun tedaviye olabildigince erken baslanmasi çok önemlidir.
Radyolojik incelemelerin ve labo-ratuvar testlerinin yani sira bronkoskopi de
yapilmasi tedavinin basari oranim yükseltir, îrinli akciger hastaliklarinda
röntgen filmlerine yansiyan görünümlere daha önce
deginmistik.
Bronkoskopi de bu tür hastaliklarda vazgeçilmez bir tani
yöntemidir. Bronkoskopide bir aygitla dogrudan hastalik odagina ulasilarak doku
örnegi alinir. Bu örnek laboratuvara gönderilerek hastaligin etkeni olan bakteri
arastirilir; etkenin hangi antibiyotiklere duyarli, hangilerine dirençli oldugu
belirlenir. Böylece tedavide daha etkili antibiyotiklerin kullanilmasi saglanir.
Balgamda hastalikla ilgisiz baska bakterilerin de bulunmasi nedeniyle taninin
tek basma balgam tahliline dayandirilmasi saglikli bir yöntem degildir.
