Dogum gününün yanlis hesap edilmesi veya heyecana sebebiyet verecek üzücü durumlarin ortaya çikmasi halinde beklenmedik zamanda dogum hadisesi olabilir.
Trende, vapurda, otobüste seyahat ederken aniden sancisi tutan ve hastahaneye yetismeye firsat kalmadan doguran annelerin sayisi az degildir.
Dogum sancisi önce belde baslar. Sonra yavas yavas kramp agrilarina benzer bir sekilde rahime dogru iner. Önce uzun, sonra kisa fasilalarla bu agri tekrarlar. Anne adayi agrilarin siddetine dayanamayarak inler veya çiglik atar. Agrilar sirasinda veya biraz öncesinde rahimden hafif kanli bir sivi gelir. Bu sivi, bebegi kusatan sivi kesesinin patladigini ve dogumun yakin oldugunu gösterir.
DIKKAT: Anne adayinin yakin akrabalari izin vermedikçe ve daha evvel dogum yaptirmis biri dururken sakin burada okuduklariniza güvenip ileriye atilmayiniz. Ancak dogum hadisesi baslamis ve bu isten anlayan baska bir kimse de yok ise -anne adayinin akrabasindan veya refakatçisinden izin alarak- duruma müdahale edebilirsiniz.
Ne yapmali? Nasil yapmali?
♀ Dogum sancilari sirasinda, anne adayinin, rahimden hafif kanli bir sivinin aktigini haber vermesi üzerine dogumun baslamak üzere oldugunu ve telasa kapilmamasi gerektigini söyleyerek onu sakinlestiriniz.
♀ Aracin sürücüsüne, araci kenara çekerek durdurmasini rica ediniz.
♀ Derhal yere bir battaniye veya çadir bezi sererek anneye yatak hazirlayiniz. Akintilarin yatagi islatip kirletme me si için üzerine bir naylon yaygi seriniz. Su geçirmez cinsinden bir yaygi bulamadiginiz takdirde gazete kagidi (birkaç kat) da bu isi görür.
♀ Anneyi (sirt üstü) hazirladiginiz yataga yatiriniz. Basinin altina ceket veya kazak cinsinden bir seyi yastik yerine koyunuz.
♀ Mümkün ise bebek için de bir yatak hazirlayiniz. Bu mümkün olmadigi takdirde bebegi -temiz bezler arasina sardiktan sonraannenin yanina yatirabilirsiniz.
♀ Anneyi sicak tutmak için üzerine battaniye veya ceket-kazak ne bulunursa örtünüz. Sik sik korkulacak birseyolmadigini söyleyerek anneyi sakinlestiriniz. Etrafi telasa vermeyiniz.
♀ Bebek zannettiginizden de kolay dogacak ve siz de buna sasiracaksiniz. Ancak, anne fazla korkmus ise, rahim adaleIeri geregi kadar gevsemeyebilir. Bu durumda, anneye ikinmasini ve sakin olmasini söyleyiniz.
♀ Bu arada su isitacak bir kap ve su temin etmeye çalisiniz.
Ates yakip su isitiniz. Isinan su ile önce ellerinizi yikayiniz.
♀ Bebek dOgunca ilk dikkat edeceginiz sey, göbek kordonunun boynuna dolaninamis olduguna bakmaktir. Eger böyle bir durum varsa, telasa kapilmadan, fakat süratle, kordonu zorlamadan gevsetip boynundan çikariniz.
♀ Bebegi, bir elinizin parmaklariyla sekilde görüldügü gibi ayak bileklerinden tutup kaldiriniz. Diger elinizin içi ile bebegin alnindan tutup basini hafifçe geriye dogru itiniz. Bu sekilde, bebegin agiz ve bogaz nahiyelerine girmesi muhtemel sivinin kolayca disari akmasini temin etmis olacaksiniz.
♀ Bebegin sesi kuvvetlice çiktiktan sonra sira göbek kordonunu kesmeye gelmistir.
♀ Aracin ilk yardim çantasindan getirttiginiz gaz bezinden keserek iki serit hazirlayiniz. Bu mümkün olmaz ise temiz bir mendil veya iç çamasiri da ayni isi görebilir. Kullandiginiz makas veya biçak temiz olmalidir.
♀ Kordonu, bebegin göbeginden 5 ve 8 santim uzagina gelecek sekilde iki yerden gaz bezi seritleri ile sikica baglayiniz.
♀ Göbek kordonunu, iki dügümün tam orta yerinden kesiniz.
Bebegi, önceden hazirladiginiz yatagina, bu mümkün olamadi ise annenin hemen yanina temiz bir beze sararak yatirimz.
♀ Bebegi ve anneyi sicak tutmaya bilhassa dikkat ediniz.
♀ Kordonun kesilen ve bebekte kalan ucunu bir gaz bezi ile örtüp fazla siki olmayan bir sargi ile gövdeye tutturunuz.
♀ Bebegin dogumundan birkaç dakika sonra halk dilinde \"son\" adi verilen ve tipta \"plasenta\" denen parçanin gelmesini bekleyiniz. Plasentanin gelisi biraz gecikirse telasa kapilmayiniz. Hele göbek kordonundan tutup çekmeye çalismayiniz.
♀ Plasenta düstükten sonra bunu temiz bir beze sarip saklayiniz. Çünkü anneyi bebegi ile birlikte bir hastahaneye veya dogum evine götürdügünüzde, doktorlar sizden bu parçayi isteyeceklerdir. Zira plasentanin laboratuvarda tetkik edilmesi ve bebekte yahut annede ciddi bir hastalik olup olmadiginin arastirilmasi gerekecektir.
♀ Bu isler tamamlandiktan sonra sicak suya batirilmis temiz bezlerle annenin rahim çevresini akintilardan temizleyiniz. Temizlediginiz yerleri yine temiz bezlerle (iç çamasiri vs.) kurulayiniz.
♀ Annenin alti ve rahim çevresi temizlenip kurutulduktan sonra yine üsümemesi saglanirken göbekalti hizasindan elle yavas yavas bastiriniz. Bu sekilde, annenin rahimi kasilarak eski halini almaya baslayacaktir. Kasilip küçülemeyen rahim, disarida kalacagindan \"dogum sonrasi kanarna\" dedigimiz tehlikeli sonuçlar dogabilir. Göbek alti hizasini elle bastirirken armut büyüklÜgünde sert bir cisim hissettiginiz zaman rahim kasilmasi ve eski haline dönmesi normal demektir. Aksi halde, kasilmayi temin etmek için gÖbek alti hizasinda hafif masaj yapmaniz gerekecektir. Tarif ettigimiz sert cismi hissedinceye kadar masaja devam ediniz.
♀ Bundan sonra anne sirtüstü uzatilir. Ayaklari çapraz olarak üst üste atilir. Üzeri sikica örtülerek üsümemesi saglanir. Keza bebegin üsümemesi için de ayni tedbir alinir.
♀ Mümkün oldugu takdirde anneye ilik süt veya çay içirilir. Alkol veya kola cinsinden seyler asla verilmez.
DIKKAT: Yolda veya evde ani bir dogum hadisesi ile karsilastiginiz an, ilk isiniz orada bulunanlardan birine en yakin yerden bir hekim ve ambulans bulup getirmesini söylemek olacaktir. Yardima giden kimse, ilk gördügü araci çevirip sahibinden yardim istemelidir. Böyle durumlarda yardimci olmak her insanin vicdan borcudur ...
