YENIDOGANDA GIS PERFORASYONU
TARIHÇE
Yenidoganda belirgin bir neden olmaksizin GIS perforasyonu görülmesine spontan perforasyon denir. Ilk defa 1826 da Siebold tarafindan bildirilmistir. Ilk defa 1943 yilinda basarili bir sekilde cerrahi tedavi yapilmistir.
(1964) - Lloyd , Espiasse, Bernstein ; 61 spontan perforasyon olgusunu inceledi. Tüm lezyonlarin yerlesimi, ne olursa olsun, iskemik nekroz sonucu oldugunu gösterdiler. Bu ;
Asfiksiye karsi bir savunma mekanizmasi olan selektif sirkülatuar iskemi nin bir yan etkisidir. Perinatal stres, hipoksi veya sok baslica faktördür.
ETYOLOJI VE PATOLOJI
Yenidoganda GIS in iskemik nekrozu ve perforasyonu edinsel bir cerrahi patolojidir. Neonatal gastrik perforasyonlar asiri distansiyona baglidir. Asiri distansiyon duodenum ve özofagus hiatusunda obstruksiyona yol açar. Çünkü bu yapilar retroperitona fiksedir.
Etyoloji multifaktöriyaldir.: iskemi zemininde ;
- Bakteriyal kolonizasyon
- Karbonhidrat gibi hiperosmolar besinler
- Immün sistem immatüritesi rol oynayabilir.
Kiesewetter - Anoksi gibi perinatal stres faktörü ile aktive olan hipotalamus - hipofiz - adrenal mekanizmasi, gastromalazi ve sonrasinda gastrik perforasyonla sonuçlanabilir.
Kesin mekanizma bilinmemekle birlikte; dolasimdaki kanin periferik, renal ve mezenterik vasküler yataktan kalp ve beyne santlastigi tahmin edilmektedir. Buna memelilerde Diving reflex denir. (Scholander - Elsner)
Dogumda düsük apgar skorlu yenidoganlardaki asfikside intestinal perforasyon riski yüksektir. Hipoksi , hipovolemi veya diger streslerde kanin redistrubisyonu ile mezenterik yataktan beyne ve kalbe santlasmasi sonucunda mikrovasküler hasar ortaya çikar. Mukoza bütünlügü bozulur. Iskeminin devami durumunda mikrovasküler tromboz, transmural nekroz ve intestinal perforasyon ortaya çikar.
Yenidoganlarda indometazin tedavisi, GIS perforasyonu ile sonuçlanabilir. Fakat bunda prematürite de etkilidir. Prematürün immün sistemi immatürdür.
- Kompleman
- Opsonizasyon
- Fagosit fonksiyonu
- Immunglobulin A (IgA)
- Immun globulin M (IgM)
- T Lenfosit fonksiyonlari defektiftir.
TANI
Perforasyon genellikle yasamin 4. - 5. günü bulgu verir. Ani beliren bir abdominal distansiyon söz konusudur. Hipovolemi ve azalmis perfüzyon genellikle vardir.
Özellikle :
- Abruptio placentae
- Placenta previa
- Amnionitis (Siddetli fetal distress)
- Acil sezeryan ile dogan bebekler risk tasirlar ve 4 - 5 gün gözlemde tutulmalari gerekir.
Baslangiçta iyi gidip aniden kötülesen, emmeyen bebeklere dikkat edilmelidir. Seri direk karin grafileri çekilir.
- Beyaz küre
- Trombosit
- Arteyal kan gazlari
- Ph takip edilir.
Insidansi - Siyahlarda 1 / 2900 canli dogumdur.
Erkek / kiz orani = 4 / 1 dir.
TEDAVI
- Sivi resusitasyonu
- Kan transfüzyonu
- Asidozun düzeltilmesi
- Antibiyotikler
- NG aspirasyon
- Vucüt isisinin korunmasi
Pnömoperituan çok siddetli ise, aspire edilmelidir.
Transvers , göbek üstü, sag kesiyle girilir.
% 10 olguda perforasyon spontan kapanmistir. Mide perforasyonlari primer kapatilir.
Ince barsak perforasyonlarinda primer kapama yada stoma açilmasi uygulanabilir. Mide perforasyonlarinda propgnoz daha iyidir.
LAKTOBEZOAR
TARIHÇE
1969 - Ilk olgu bildirilmis. Prematür bir yenidoganda mamanin yogunlasmasi sonucunda intestinal obstruksiyon gelismistir. Prematürlerin yasam sansinin artmasiyla, bu durum artik daha sik görülmeye baslamistir.
ETYOLOJI VE PATOLOJI:
Yenidoganlarin hemen dilüe edilmemis anne sütü ile beslenmesi sonucunda ;
1) Serum bilirubin düzeyi düser.
2) Semptomatik hipoglisemi gelismesini önler.
Bu prensip eger prematüre uygulanirsa laktobezoar olusumu ve geçici gastrik obstruksiyon ortaya çikabilir.
Tipik prezentasyon yasi 5 - 14 gündür.
Toz seklindeki formüller en sik suçlanirlar.
Konsantre formüller diareye yol açarak dehidratasyona neden olurlar. Bunu kompanse etmek için GIS den su absorbe edilir.(Mide de dahil). Sonuçta midedeki mama veya süt yogunlasir. Laktobezoar olusur. Gastrik obstruksiyona yol açar.
Bir zamanlar kazein suçlansa da, destekleyici kanit bulunamamistir.
KONJENITAL MIKROGASTRI
TARIHÇE
1894 - Dide;
Nekropside mikrogastriyi gösterdi.
1947 - Caffey ; 6 aylik bebekte mikrogastri + malrotasyonu klinik ve radyolojik olarak gösterdi.
1973 - Blank ve Chisholm ; benzer bir olguyu bildirdi.
ETYOLOJI VE PATOLOJI
Embriyolojik ön barsagin kaudal kisminin nadir bir konjenital anomalisidir.
1. Ufak tübüler bir mide
2. Makroözofagus
3. Inkomplet gastrik rotasyon ile karakterizedir.
Özofagus, mide, ince ve kalin barsak mukozalari normaldir.
Birçok ek GIS anomalisi eslik edebilir :
1. Malrotasyon
2. Duodenal bant
3. Ileal duplikasyon
4. Duodenal diyafram (Web)
5. Safra kesesi agenezisi
Bazi hastalarda ise konjenital kalp hastaliklari görülebilir ;
- Tek atrium
- Tek ventrikül
- Pulmoner venin portal vene drenaji
- Situs inversus
- Aspleni bildirilmistir.
Tip 7 trakeal atrezide de mikrogastri vardir.
Iskelet anomalilerinden :
- Mikrognahi
- Radiyal ve ulnar hipoplazi
- Vertebral anomaliler
- Oligodaktili
- Hipoplastik tirnaklar sik görülür.
Anoftalmi bildirilmistir.
KLINIK TABLO - PATOFIZYOLOJI
- Kusma
- Aspirasyon
- Gelisme geriligi yaygindir.
Malnütrisyon görülür. Diare siktir. Alt özofagus sfinkterinde yetmezlik söz konusudur.
TANI
- Kontrastli üst GIS çalismasi
- Endoskopi
TEDAVI
Ilk olarak tibbi tedavi uygulanmalidir. Kuru, kati gidalar yardimci olabilir. Bazen TPN gerekebilir.
En uzun süreli yasayan hastaya gastrojejunostomi yapilmistir. Jejunum ansi ile bir rezervuar yapilarak mide kapasitesi arttirilabilir.
Gastroözofagiyal reflü medikal tedaviye yanit vermiyor ise, fundoplikasyon gündeme gelebilir.
