Anfizem ve kronik bronsit gibi kronik obstrüktif pulmoner hastalik (COPD)'larin en büyük sebebi sigara içmektir. Sigara içmeyenlerle kiyaslandiginda, çok sigara içenler arasinda kronik bronsit ve amfizemin neden oldugu ölümler açik farkla daha sik görülmektedir.
COPD'nin belirtileri ortaya çiktigi zaman tipik belirtiler öksürük, nefes darligi ve harekete karsi dayaniksizlik akcigerler zaten hasara ugramistir. Eger sigarayi birakmazsaniz hastaliginiz daha da kötüye gidecektir.
Tütün Dumani
Tütün dumaninda bir kimyasal maddeler, gazlar karisimi ve küçük katran damlaciklari bulunur. Tütün dumaninda binlerce madde belirlenmistir. Bunlarin birçogunun toksik etkileri hala bilinmemektedir. Bazi ögeler dumani siz geri kalan yanmamis tütünden geçerek içinize çektiginiz zaman süzülür, fakat sigara yandikça bu kimyasal maddeler yeniden buharlasir ve böylece sigaradan çekilen her nefes daha fazla kimyasal öge tasir. Çogu tiryakiler sigara dumanini da içlerine çekerler ki bu, durumu daha da tehlikeli kilar.
Sigara dumani, yüzde 2 ila 6 karbonmonoksit içerir. Karbonmonoksit hemoglobinle birlesen toksik bir gazdir (karboksi hemoglobin). Bu durum meydana geldiginde hemoglobin molekülü dokulara oksijen tasiyamaz.
Birçok sigara tiryakilerinin kanlarinda karboksi hemoglobin seviyesi yüzde 8 ile 10 iken sigara içmeyenlerde bu miktar genellikle yüzde 1.5'a kadardir. (Akut karbonmonoksit zehirlenmesinden ölen, bir insanin kaninda yüzde 30 ile 40 degerinde karboksi hemoglobin bulunur). Bu sekilde dokulariniz oksijenden yoksun birakilmis olur.
Sigarada bulunan katranda kanser yapan maddeler vardir. Tütün dumanindaki tahris edici maddeler hava pasajlarinizin kasilip sikismasina ve bronslarinizin fazladan salgi çikarmasina yol açar, bu da sizin öksürmenize neden olur. Bu tahris edici maddeler akcigerlerinizin bagisiklik sistemi hücrelerinin fonksiyonunu da bozabilir ve polmoner enzimlerinin normal dengesini alt üst edebilir. Bu da sizi solunum yollari hastaliklarina daha yatkin duruma getirir.
Nihayet, nefesle içeriye çekilen tütün dumani hava yollarinizdaki titrek tüylerin hareketini durdurur. Bu titrek tüyler, nefes borunuz ve bronslarinizda bulunan saç gibi uzantilardir. Bunlar akcigerlerinizden yabanci maddeleri atmaya yardimci olur.
Puro ve Pipo Dumani
Kronik solunum yollari hastaliklarinin tek nedeni sigara degildir. Daha az tehlikeli olmasina ragmen, puro içmek ve pipo içmek zararsiz degildir, bu duman daha tahris edici oldugu için, içeri çekilmesi ihtimali daha azdir.
Mariyuana Dumani
Mariyuana dumani da solunum yolu hastaligina yol açabilir. Burada, tütün dumaninda bulunan tahris edici maddelerin bir çogu vardir. Ayni zamanda, tütün dumaninda bulunmayan, delta 9-tetrahid-rokannabinol gibi maddeleri de içerir. Bunlarin bazilari solunum yollarini tahris eder.
Mariyuana genellikle onu sigara içmekten daha tehlikeli hale getirecek biçimlerde içilir. Mariyuana içenler genellik derin derin içlerine çekerler ve dumani cigerlerinde tutarlar veya dumani özellikle konsantre eden ve akcigerlere basinçli olarak gönderen pipolar kullanirlar. Bu konuda arastirmadan bu islerin hava pasajlarini iltihaplandirdigini ve solunum hüclerinde kanser yapici degisikliklere yol açtigini göstermistir.
Buna ilaveten, mariyuanada bulunabilecek herhangi bir mantar veya bakteriden dogacak enfeksiyona karsi akcigerleri daha duyarli (yatkin) hale getirir. Arastirmacilar, her gün mariyuana içen kisilerin akciger kapasitelerinde belirgin azalmalar tespit etmislerdir. Bu tiryakiler larenjit ve kronik burun iltihabi yaninda kronik tikayici akciger hastaligi yönünde de tehlikededirler.
Sigarayi Birakin
Eger sigara tiryakisiyseniz, size tavsiyemiz açiktir -sigarayi birakin. Fakat maalesef pek çok kimse solunum yolu hastaliklarinin belirtileri ortaya çikana kadar sigarayi birakmaz.
