Kizlik zari bozulmasi (hymen) bekaret bozma, kadin seks ve cinsel saglik dendiginde akla gelen belkide ilk konudur. Bekaret, bakire, bakirelik, kizlik zari bozma, seks, kadin cinsel yasam ve cinsel saglik gibi terimleri irdelemek gerekir. HYMEN , Yunan ve Roma mitolojilerinde Dionysus ve Afroditin oglu olan evlilik ve dügün tanrisi dir. Gerdek gecesi bu Tanriya adandigindan kizlik zari da ayni isimle anilmaktadir.
(Bu tanrinin özelligi, kanatli olmasi ve elinde bir mesale tasimasidir) Hemen hemen bütün toplumlarda degisik derecelerde sosyolojik bir öneme sahip olan kizlik zarinin tibbi adi (latincesi) Hymen dir. Özellikle Müslüman ülkelerde daha önceden cinsel iliskinin olup olmadiginin bir kriteri olarak görüldügünden önemi büyüktür.
Günümüzde dahi, evlendikten sonraki ilk iliskide kanamanin olmamasi nedeniyle, pek çok kizimiz haksiz yere bakire olmadigi düsüncesiyle apar topar kollarindan tutularak kizlik zari muayenesi için biz jinekologlara getirilmektedir. Bu durumda bu genç kizlarimiz son derecede küçük durumlara düsürülmekte ve evliliklerine maalesef çok kötü bir aniyla baslamak zorunda kalmakta; çogu zaman da duyulan güvensizlikler nedeniyle evlilikleri kisa zaman içinde bosanmalarla sonuçlanabilmektedir.
Insanoglunun tarihsel gelisimi süresince pek çok toplum hymeni safligin ve el degmemisligin yani bekaretin sembolü olarak görmüstür. Bu inanisin uzantilari hala daha bizim toplumumuz gibi dünyadaki pek çok toplumda siklikla yer almaktadir.
Ülkemizde çok yakin zamanlara kadar liseye baslama çaglarinda yatili okullara yerlestirilecek genç kiz ögrenciler yönetmelik geregi zorunlu olarak kizlik zari muayenesinden geçiriliyor ve jinekologlar tarafindan düzenlenen bakirelik raporlari ile ancak kayitlari yapilabiliyordu. Yeni kanun düzenlemeleri ile bu yüz kizarici uygulamalar yürürlükten kaldirilmistir.
♀ kizlik zarinin fizyolojik yapisi
Kizlik zarinin fizyolojik (islevsel) görevi bugüne kadar tam olarak açiklanamamistir ve genellikle özel bir görevinin olmadigi düsünülmektedir. Yine de bazi arastirmacilar ise kizlik zarinin, mikroorganizma ve yabanci cisimlerin vajina içine girisini önledigini ileri sürmüstür. Adli tabiplikte ise cinsel siddete veya istismara maruz kalan çocuklarin tanisinda kullanilmaktadir. Günümüzde kizlik zarinin fizyolojik bir görevinden çok sosyolojik bir fonksiyonu vardir.
♀ kizlik zari anatomisi
Hymen, anatomik olarak vajinayi olusturan ve mukoza adi verilen dokunun vajina girisini olusturan doku kivrimidir. Yani kizlik zari vajina içinde degil vajinanin hemen girisinde dudaklarin yaklasik 1-1.5 cm içindedir ve küçük dudaklara baglidir. Bu yapi, dis genital olusumlardan birisi olarak kabul edilir. Disariya bakan ön yüzü deriye, vajina içine bakan arka yüzü ise mukozaya benzer.
Kiz çocuklarin hemen hepsine bulunan hymen çok nadir olarak dogustan hiç bulunmayabilir. Çocukluk çaginda daha sert olan doku ergenlikle birlikte östrojen hormonunun salinmasina bagli olarak degisime ugrar ve esneklik kazanir. Kizlik zari, vajina girisinin 1-1.5 cm iç kisminda yer alan ince bir yapidir. Kizlik zari vajina girisini tamamen kapatmaz, ortasinda adet kaninin ve vajinal salgilarin disariya akmasini saglayan bir delik bulunur. Bu deligin sekli ve yapisi hymen türlerinin belirlenmesinde kullanilir. Kizlik zarinin sekli, kalinligi ve elastikiyeti kisiler arasinda büyük farkliliklar gösterir.
Kizlik zari genelde ilk iliski, yabanci cisim veya muayenede ile yirtilir. Ilk cinsel iliski esnasinda hymen ortasindaki delik penis çapindan küçük oldugu için halka seklindeki zar bir kaç yerden yirtilir ve az miktarda kanama meydana gelir. Bu yirtiklar birkaç gün içinde nebbelesir ve bir daha kanama olmaz. Çok nadiren ilk iliskiyi takip eden bir kaç iliski sirasinda da kanama görülebilir.
Bazen bir iliski olmasa da kizlik zarinin serbest kenari düz olmaz ve çentikler bulunur. Kadinlarin yaklasik %20 sinde dogustan gelen, dogal çentik adi verilen ve zarin tabanina kadar inmeyen bu tür çentikler bulunabilir. Dogal çentiklerin tespiti kizlik zari muayeneleri ve adli tabiplik bekaret raporlari açisindan önemlidir.
♀ Kizlik zari ilk cinsel iliskide mutlaka kanar mi?
Hayir. Kizlik zari kismen esnek olmasina karsin, vajinanin içine girilen ilk iliskide kolaylikla yirtilan ve kanayan damarlardan zengin bir anatomik yapidir.
Ancak kizlik zarinin özgün yapisi bazi kadinlarda penis girisine izin verir ve birden çok defa iliskide bulunsa bile zarda yirtik meydana gelmez. Bu tür zarlara duhule (geçise) müsait zar adi verilir. Halk arasinda ise elastik zar olarak adlandirilir. Bu durumda zar ancak normal dogum sonrasinda yirtilacaktir.
Diger taraftan kisiler arasi önemli yapisal farkliliklar nedeniyle, kizlik zari asiri esnek olanlarda veya zar üzerinde yapisal olarak çok az sayida damar bulunmasi durumunda yine ilk cinsel iliskide kanama gerçeklesmeyebilir. Bazen de ilk iliskide yirtilmanin oldugu bölgede hiç damar olmayabilir veya bulunan çok küçük damarlar aninda pihtilasabilir, böylelikle de hiç kanama izlenmeyebilir.
♀ Kizlik zarinin bozulmasi agriya neden olur mu ?
Bazi kadinlarda ilk iliski sirasinda ciddi miktarda bir agri olabilir. Bu kizlik zarinin normalden kalin olmasi ve kisinin agri esiginin düsük olmasi ile iliskilidir. Ancak genelde kizlik zarinin yirtilmasi sirasinda dayanilmayacak kadar çok bir rahatsizlik olmaz. Burada erkegin davranisi ve yaklasimi da son derece önemlidir. Ilk iliski ister istemez her kadinda endise ve korku sebebidir. Erkegin yavas, anlayisli ve yumusak davranisi olayin agrisiz olmasini saglar.
Ayrica her iliskide olmasi gerektigi gibi ilk iliskide de ön sevisme denilen kisim mümkün oldugunca uzatilarak vajenin yeterince islanmasinin saglanmasi, iliskinin daha rahat ve agrisiz olmasina neden olacaktir.
♀ Kanamanin miktari ne kadardir ?
Kanamanin miktari genelde çok azdir ve kisa sürede kendiligine durur. Ancak çok nadiren hymen arkasindan bir damar açiga çikmasi sonucunda kanama durmazsa cerrahi müdahale ile dikis atilmasi gerekebilir. Bazi durumlarda ise vajina girisinde, hatta derinlerde yirtiklar meydana gelmesi ( Coit yirtiklari ) sonucu siddetli ve durmayan bir kanamalar görülebilir. Bu gibi durumlarda cerrahi müdahale ile dikis atilmasi gereklidir.
♀ Kizlik zari bozuldugunda mutlaka kanama olur mu?
Hayir. Bazi durumlarda zarda yirtik meydana gelmesine ragmen hiç kanama olmayabilir.
♀ Kanama olmasi kizlik zarinin bozuldugunu mu gösterir?
Hayir. Bazi durumlarda kizlik zari bozulmaz ancak dis kisimlarda yirtik ya da siyrik olabilir ve buralardan kanamalar görülebilir.
♀ Kizlik zari iliski disinda baska bir yolla bozulabilir mi?
Kizlik zari genelde vajina içine giren ve genisligi hymen ortasindaki halkadan daha büyük olan cisimler ile de yirtilabilir. Ancak nadiren ata ya da bisiklete binme, bacaklari çok açmayi gerektiren bale gibi aktiviteler, kaza ve travmalar sonrasinda da bozulabilir veya zedelenebilir.
♀ Mastürbasyon kizlik zarina zarar verir mi ?
Hayir. Vajina içine bir sey sokmaya denenmedigi taktirde, yalnizca mastürbasyon ile kizlik bozulmaz.
♀ Kizlik zari kendi kendine iyilesir mi?
Hayir. Bir kez zedelenen kizlik zari daha sonra hiç iliski olmasa bile kendi kendini onarmaz.
♀ Kizlik zarinin ne zaman bozuldugu anlasilabilir mi ?
Yirtigin eski yirtik mi (7 günden sonra), yoksa yeni yirtik mi (7 günden önce) oldugu kizlik zari muayenesi ile anlasilabilir. Ancak aradan 7-8 günden fazla zaman geçmisse (eski yirtiklarda) ilk iliskiyle zarin ne zaman bozuldugu anlasilamaz.
♀ Kizlik zarinin bozuldugu nasil anlasilir ?
Kanamanin olup olmamasi ile kizlik zarinin bozulup bozulmadigi anlasilamaz, bu ancak bir muayene ile anlasilir. Muayene son derece kisa ve agrisiz bir islemdir. Bunun için doktorunuz gazli bez ile büyük dudaklari çekerek kizlik zarini gözlemler.
Kendi kendine kizlik muayenesi olmaz. Ayna ile hymeni görebilirsiniz ancak bunu yorumlamak bir deneyim gerektirir.
Bazi durumlarda bir jinekolog bile buna karar veremeyebilir ve kolposkopik incelemeye gereksinim duyabilir. Kolposkop, vajenin, rahim agzi ve dis genital organlarin bir mikroskopla büyütülerek incelenmesini saglayan cihazdir. Özellikle dogal çentik bulunan hymenlerde bekaret kararini vermek güç olabilir.
♀ Bir kisinin bakire olup olmadigi ultrason, MR veya Bilgisayarli Tomografi ile anlasilabilir mi?
Hayir. Tüm bu yöntemlerle anlasilmaz. Yalnizca deneyimli bir jinekolog tarafindan yapilan jinekolojik muayene ile anlasilabilir.
♀ Kizlik zari bozulmadan gebelik olusabilir mi?
Evet. Gebelik olusmasi için kizlik zarinin bozulmasi sart degildir. Önceden anlatildigi gibi esnek olan bir zar tam bir cinsel iliskide bozulmamis olmasina karsin gebelik olusabilir.
Diger bir olasilik da yine ender görülmesine karsin erkegin kizlik zarina çok yakin bir yere bosalmasidir. Spermler kamçilariyla hareket eden hücreler olduklarindan vajinanin girisinden rahim agzina ve buradan da tüplere geçerek yumurta ile karsilasip birleserek (döllenme sonucu) dis gebelik de dahil olmak üzere gebeligi baslatabilirler.
Bu nedenlerle tam bir iliski olmasa bile (disariya bosalma ile) gebelik sansi düsük gibi görülse de bu sans hiçbir zaman sifir degildir.
♀ Kizlik zari bozulmadan muayene ya da kürtaj yapilabilir mi?
Evet. Zar yapisi uygun olan -yani açikligi genis olan- kisilerde hymen yapisina zarar vermeden spekulum incelemesi hatta kürtaj dahi yapilabilir.
♀ Bakire bir kadinin jinekolojik muayene olmasi mümkün müdür?
Jinekolojik muayenenin en önemli asamalarindan biri vajinanin ve rahim agzinin gözlenmesi için yapilan spekulum muayenesidir. Günlük tip uygulamalarinda bakire olanlarin muayenesinde çogunlukla bu islem uygulanmamakta ve elle muayene makattan yapilmaktadir.
Öte yandan akinti sorunu olan hemen hemen tüm bakire genç kizlarda ve kiz çocuklarinda vajinal kültür almak mümkündür.
♀ \"Ilk gece de nelere dikkat etmek gereklidir?
Ilk gecede veya daha genis anlamiyla ilk cinsel iliskide hem kadina hem erkege düsen önemli görevler vardir. Bu ilk deneyimin güzel ve hatirlandiginda iyi duygular uyandiran bir deneyim olmasi için ön kosul kadinin kendini psikolojik olarak rahat ve hazir hissetmesidir. Ayrica karsi cinsel ese güven de son derecede önemlidir.
Ilk cinsel deneyimin illaki agrili degildir. Kadin kendini yeterince gevsettiginde, erkek de yumusak ve hosgörülü davrandiginda agrisiz bir ilk deneyim gerçeklesmesi çok olasidir.
Erkek biraz sabirli davranmali ve ön sevisme denilen sürecin uzatilarak vajenin yeterince islanmasi saglanmalidir. Böylelikle penisin vajinaya girisi kolaylasacaktir. Ayrica, kayganlastirici jel (=lubrikantlar) olarak eczanede satilan ve reçetesiz alinabilen ilaçlar da iliski öncesi genital bölgeye uygulanabilir.
Kadinlarin ilk deneyimlerinde en önemli korkularindan biri gebe kalmaktir. Bu yüzden erkegin prezervatif kullanmasi veya kadinin doktoruna danisarak uygun bir korunma yöntemini kullanmaya basladiktan sonra iliskide bulunmasi en idealidir.
