Doğuştan Gelen Bozukluklar
* Sünnet derisi halkasının darlığı:
Doğumun ilk haftasında, annelerin erkek bebeklerin kamış başını örten deriyi kontrol etmeleri, geriye muhatça sıyrılıp, kamış başının ortaya çıktığını görmeleri yerinde olur. Sünnet derisi halkası dar ve dışa açılan delik de küçük ise; bebek işeme güçlüğü çekeceği gibi, sünnet derisi içinde kalan sidik artıklara kolayca enfeksiyonlara yol açacaktir. buna ilaveten \"kamis basi bogulmasi\" dedigimiz tehlikeli sertlesme de görülebilir. Zamaninda müdahale edilmeyen sünnet derisi halkasinin darligi, kamis basi bogulmasina ve ciddi iltihaplara yol açar; çogu zaman kamis kanserine kadar varan ciddi sonuçlar dogurur. Müslümanlarda, kamis kanserine hiç rastlanmamasi, kamis basini örten derinin sünnet edilmesindendir. Hele, erkek çocuklarinin yedinci günde sünnet edilmesini ögütleyen hadis rivayetleri çok düsündürücüdür.
* Sidik yolu bozukluklari:
En hafif derecesi, \"kamis basi hipospadiasi\" dedigimiz bozukluktur. Sidik deligi, kamis basinin alt yüzüne ya da tabanina açilir. bu arada kamis basi da anormal bir görünüm arz eder. Alt yüzü oluk biçiminde yassilasmistir. Sünnet derisinin alt yüzü de yoktur.
Tedavi edilmedigi taktirde, zor isemenin disinda hiçbir fonksiyon eksikligine yol açmaz. Cinsel birlesme normal gerçeklesir. Ancak, spermalar dölyatagi dis kanalina dogru degil de; dölyolunun arka çikmazina atilir. Bu sebeple, kamis basi hipospadiasi olan erkeklerin büyük ekseriyeti kisirdirlar.
* Kamis bozukluklari:
Kamis kivrik veya egiktir. Kamis basi, kivrikliktan dolayi kamis ekseni ile 90 dereceyi bulan bir açi yapar. Iseme sirasinda, si dik etrafa saçildigindan, bir perde kullanilmadigi takdirde, kisinin vücudu islanir. Kamis basi yassi ve oluk biçiminde, sünnet derisi de bir tarafi açik önlük biçimindedir.
* Ileri derecede kamis bozukluklari:
Sidik deligi erbezi torbasinin dip tarafina açilmis bozukluklarda, kamisin alt yüzündeki gelisme eksikligi kolayca fark edilir. Bazen, kamis, erbezi torbasinin içine gömülmüs olabilir. Çocuk, çömelerek isemek zorunda kalir. Sidik yolunun tedavisine baslamadan önce, kamisin gömülü oldugu yerden çikarilmasi gerekir. Bunun için lifsel baglar kesilerek kamis serbest birakilir. Daha sonra sidik yolu ele alinir. Tedavi sirasinda hastanin moral yönü kuvvetlendirilerek tahammül gücü artirilmalidir.
* Disi üreme organi görünümünde sekil bozuklugu:
Dogustan gelen kamis bozuklugunun en ileri derecesidir. Kamis, erbezi torbasi orta çizgisi üst bölümüne gömülmüstür. Her iki yarim torba, güdük kalmis, parlak kirmizi renkli derin bir olukla birbirinden ayrilmistir. Sidik yolu, bu olugun dibine açilmistir. çogu zaman, erbezlerinin her ikisi de torbaya inmemis; karin içinde kalmistir. Fizyoloji bilgisi az olan anne ve babalar, bu çocuklari \"kiz\" zannettiklerinden, kiz gibi giyindirir, kiz çocugu muamelesi yaparlar. Dolayisiyle, bu çocuklar, çevreleri tarafindan da kiz zannedilirler.
Simdiye kadar gördügümüz kamistaki sekil bozukluklarinda, sidik deligi daima alt yüze açilmaktadir. Çok ender de olsa, bazi durumlarda, sidik deli gi kamisin üst yüzüne açilabilmektedir. Alt yüze açilan bozukluklara \"hipospadias\" adi verilirken, üst yüze açilanlara \"epispadias\" denmektedir. Istatistikler, 300 hipospadiasa karsilik 2 epispadiasa rastlandigini göstermektedir.
Tedavi
Bütün kamis ve sidik yolu bozukluklarinda tedavi sekli cerrahidir ve üç gayeye yönelir:
1- Dis üreme organina elden geldigince normal bir görünüs kazandirmak.
2- Sidik deligini öne alarak isemeyi ve sperma atimini düzene sokmak.
3- Ayni zamanda ruhsal tedavi ile hastanin maneviyatini yükseltmek.
Çogu anne-babalar, bu tür ameliyatlarin ne zaman yapilmasi gerektigini sorarlar. Ameliyatin basarili geçmesi için, dis üreme organinin gelistigi ve dokularinin güçlendigi bir zamani yani 6 yasi beklemek daha isabetli olacaktir.
* Erbezinin Yerinde Olmamasi:
Hamileligin 7. ve 8. ayina dogru, erkek ceninde, erbezleri bel bölgesinden asagiya dogru kasik kanalini takip ederek torbaya inerler. Erken dogumlarda, erbezlerinin torbaya inmedigine sik rastlanir. Erbezinden biri veya her ikisi, karinda, kasikta veya kasik torbasi arasinda beklemektedir.
Indirilebildigi seviyeye göre, erbezlerinin yerinde olmamasi hadisesi üçe ayrilir:
1- Asagida olanlar:
Kasik kanalinin torbaya açilan deliginin çevresindedirler. Deligi asip torbaya indirilmeleri kolaydir.
2- Ortada olanlar:
Kasik kanalinin içinde kalmislardir. Elle çekilip kanal deliginden asagi indirilmeleri zordur. Cerrahi müdahale gerektirir.
3- Yukarida olanlar:
Gelisme bozuklugunun en ciddisi ve tedavisi en zor olanidir. Beraberinde erbezi dokusunda ve sperma borularinda anormallikler tasir. Bu durumda, tedaviden önce, etrafli bir muayene ile kromozom ve hormon testleri yapilmasi gerekir.
* Sperma Kordon Damarlarinda Sisme:
Beraberinde erbezi torbasi düsüklügü görülen bir toplardamar genislemesidir. Kesik ve erbezi torbasinda agrilarla kendisini belli eder. Ayrica, ayakta fazla kalindigi zaman, erbezi torbasinin üzerinde -daha çok ol yarisinda- damar sislikleri açikça ortaya çikar. Agri ile birlikte, torba ve kasikta agirlik duygusu verir. Hasta yatar vaziyette Iken sislik ve agirlik duygusu azalir.
Erken teshiste ve ilerlememis vakalarda; soguk, damar büzücü banyolarla genisleme durdurulabilir. Süspansuvar kullanilma si da faydalidir. Bununla birlikte, fazla genislemis, agrili ve çirkin görünüslü damar sislikleri cerrahi müdahale gerektirebilir.
* Sperma Kordonunun Dönmesi:
Kesin sebebi henüz kesfedilemeyen acil bir durumdur. Birden bire baslayan siddetli agri, önce kasikta ve kalça çukurunda hissedilir. Sonra agri kasik torbasina iner. Bulanti ve kusma da agriya eslik edebilir. Birkaç saat içinde erbezi torbasi siser. Pembe renkli bir görünüs kazanir. Son derece agrili oldugu için elle muayene edilemez.
Dikkat: Yukaridaki belirtiler görülür görülmez, hasta derhal hastaneye götürülmeli; gerekli cerrahi müdahale saglanmalidir.
* Erbezi, Erbeziüstü iltihaplari:
Erbezi torbasina yerlesmis bakteri, virüs, asalak ya da mantar türü mikroplar kisa zamanda erbezi ve erbezi üstüne geçerek iltihaplara yol açarlar.
Sebepleri:
Grip, tifo, kabakulak gibi atesli hastalik mikroplari kan yoluyla erbezine ulasip iltihaplara sebep olabilir. Yine sidik yolunda ya da prostatta ortaya çikan ve zamaninda tedavi edilemeyen enfeksiyonlarda, mikroplar kolayca erbezlerine siçrayabilir.
Belirtiler:
Aniden baslayan titreme, ates (39-400c) ve agrilarla kendisini belli eder. Sidik bulanik ya da irinlidir. Sidik yolu, irinli akintinin kurumasi sebebiyle, çogu zaman yapisik olur. Isemede zorluk çekilir.
Tedavi:
Tedavinin temelini antibiyotik uygulamasi teskil eder. Hasta, rahat ettirilmek için, yatirilir ve erbezi torbasinin altina bir yastik konur.
DIKKAT:Tedavide geç kalindigi zaman, kisirliga varan doku harabiyetine yol açar.
* Erbezi Kesesi içinde Sivi Toplanmasi:
Erbezinin torbaya inisi sirasinda, onunla birlikte asagi uzanan karin zari, erbezi çevresinde bir kilif olusturur. Kilifin, erbezi üstü ile birlestigi noktada -sebebi henüz anlasilamayan- bir salgi maddesi çikar ve torbanin içine birikir. Kesenin içinde biriken berrak sivi, zamanla erbezi torbasinin bir yanini sisirir. Torbanin üzerindeki kivrimlar kaybolur ve gerginlesir. Agri ve ates görülmez. Sidik çikarma zorlugu da yoktur. Erbezi torbasinin bir yanindaki hacim artisi ile kendisini belli eder. Torbanin arkasina isik tutuldugu zaman, içersinde yumurta görüntüsü veren saydam sivi fark edilir. Cerrahi müdahale ile sivi birikintisine engel olunur.
* Erbezi Kesesi içinde Kan Toplanmasi:
Erbezi kesesi içinde, bazen sivi toplanmasi yerine, birden bire baslayan bir kan saldirisi olur. Kese boslugu kanla dolar; pihtilasma ve taslar meydana gelir.
Belirtileri:
Kisa zamanda ortaya çikan sanci ve gerginlik hissine agirlik duygusu da katilir. Erbezi torbasinin bir yani morumsu bir görünüs arz eder.
Tedavi:
Erbezi kesesinin içindeki kan birikintisi cerrahi müdahale ile bosaltilir. Kan birikimine yol açan sebep arastirilir ve buna göre tedaviye devam edilir.
Erbezi kesesinde sivi ve kan birikmesinin önüne geçmek için bazen, hastanin sagligi göz önünde bulundurularak, erbezinin alinmasi ve kisirlastirma yoluna gidilmesi kaçinilmaz olur.
