Mikroplar tarafindan, degisik vasitalarla, insandan insana geçen hastaliklara \”bulasici hastaliklar\” diyoruz.
Mikroplar, gözle görülemeyecek kadar küçük, tek hücreli, bölünerek çogalan, canli mikro-organizmalardir.
Mikroplarin bir kismi hayvansal, diger bir kismi da bitkisel karakterlidir. Hayvansal karakterli olanlarin önde gelenleri protozonlar ve kurtlardir. Bitkisel karekterli olanlarin basinda ise bakteriler ve mantarlar gelir.
Arastirmalar ilerledikçe mikroplardan daha küçük hastalik yapici mikro-organizmalarin da bulundugu ortaya çikarilmistir. Mikroplardan daha küçük olan bu mikro-organizmalar, \”virüsler\” dir. Mikroplarla virüsler arasinda yer alan diger bir mikro-organizma cinsi daha vardir ki, bunlar da \”riketsiyalar\” dir.
Virüs ve riketsiyalar, mikroplardan daha dayanikli olup kurutulup toz haline getirildikleri halde dahi hastalik yapma güçlerini kaybetmezler. Bunlann bir özelligi de üremek ve çogalmak için mutlaka canli bir organizmaya ihtiyaç duymalaridir. Halbuki, mikroplar cansiz bir ortamda da bölünüp çogalabilirler.
Virüsler, anlasilmasi güç bir mekanizma ile, âdeta sifreli bir programla, karekter degistirirler. Bu sebeple, virüslerin sebep oldugu hastaliklara karsi mücâdele etmek çok zordur.
MIKROPLAR NASIL BULASIR?
Mikroplar her yerde bulunabilen, çabuk üreyerek çogalan mikro-organizmalar olduklarindan; havadan, sudan ve yiyecek maddelerinden bulasabildikleri gibi, \”tasiyici\” adi verilen bit, pire, tahtakurusu, sinek ve böcek gibi hayvanlar yoluyla da bulasirlar.
Bazi mikroplar, üzerinde yasadiklari evcil hayvanlara zarar vermedikleri halde, bunlar vasitasiyla insana geçtikleri zaman hastalik yapmaktadirlar. Insana geçen ve hastalik yapan mikroplar, bu insanin yakininda bulunan kimselere de kolayca geçebilmekte, böylece salgin hastaliklara yol açabilmektedirler.
Insan vücuduna yerlesen mikroplar, vücut sivisi ile beslenerek çogalmakta; zehirli maddeler salgilayarak yerlestikleri organa zarar vermeye baslamaktadirlar. Mikroplarin vücuda girmeleri ile zarar vermeye baslamalari arasinda geçen zamana \”kuluçka devresi\” denir. Her hastalik mikrobunun kuluçka devresi farkli olup insandan insana da degisiklik göstermektedir.
