Sarbon Hastaligi:
Inek, koyun, at gibi hayvanlar arasinda görülen ve salginlar halinde ölüme sebep olan basilli bir hastaliktir. Genellikle bu hayvanlarla temas halinde olan veteriner, çoban, celep, çiftçi ve kasaplarda görülür.
Hayvanlarin yünü, eti ve derisi ile geçer.
\"Tularemi\" de oldugu gibi dis ve iç sarbon olmak üzere iki cinsi vardir.
I. Dis Sarbon:
- Derideki çizik, çatlak ve yaralardan giris yapar.
II. Iç Sarbon:
- Hayvanin yününden ve tüylerinden uçusan mikroplarin nefes yoluyla alinmasi sonucu geçer.
- Hasta hayvanin eti yendigi zaman da mikroplar vücuda girmis olur.
* Belirtileri:
- En sik görüleni dis sarbondur. Mikroplar genellikle el, yüz, kol ve bacaklarda yerlesirler.
- Sarbon \"siyah yara\" ile karekterizedir.
- Önce ortasinda siyah leke bulunan kirmizi kabarciklar ortaya çikar.
- Daha sonra kabarcik büyüyerek patlar ve etrafina iltihap saçar.
- Yara zamanla kuruyarak üzeri siyah bir kabukla örtülür.
- Yaranin etrafi siserken; çevrede yeni kabarciklar türer.
- Iç sarbonun teshisi oldukça zordur. Mide, bagirsak iltihabina yol açar.
- Pek ender olarak kusma ve ishal görülür.
* Ne Yapmali ?
* Korunma:
- Meslekleri icabi hayvanlarla ugrasmak zorunda olanlar için gelistirilmis \"sarbon asilari\" vardir. Bu gibi kimseler asi yaptirmali; hastaliga yakalandigindan süphe ettikleri hayvani digerlerinden ayirmali ve veterinere kontrol ettirmelidir.
- Sarbondan ölen hayvanlarin üzeri kireç kaymagi ile örtülerek hastaligin diger hayvanlara geçmesi önlenmelidir. Ayni zamanda saglam hayvanlar asilatilmalidir.
* Tedavi:
- Antibiyotik tedavisi, sarbon basillerine karsi oidukça etkilidir.
- Hasta, tedavi sonuçlanincaya kadar, yataktti istirahat ettirilmelidir.
