Nöbetçi Eczaneler
22/09/2021

Saglikli Diyet Beslenme

img • Saglam, zedelenmemis, bozuk olmayan besinler seçilmeli ve satin alinmalidir.
• Besinlerin hazirlanma, saklanma ve servis edilmeleri sirasinda hastalik etmeni
mikroorganizmalar ile kirlenmesi önlenmelidir
• Hastalik yapabilecek süpheli besinler, özellikle küflenmis olanlar yenilmemelidir.
• Zehirli mantarlari gözle ayirt etmek mümkün olmadigi için kültür mantarlari disinda
mantar tüketilmemelidir.
• Hazirlama, saklama ve servis sirasinda kullanilan araç, gereçlerde
mikroorganizmalarin çogalmasi önlenmelidir.
• Mutfak ve yemek yenen yerlerin temizligine özen gösterilmelidir.
• Çig yenecek sebze ve meyveler, pisirilecek taze sebzeler ve kuru meyveler,
temizlenmis ve pismeye hazir tavuk, balik, parça etler ve yumurta iyice yikanmalidir.
• Sebze ve meyveler toz, topraklarindan ve ilaç kalintilarindan temizlenmesi için bir
müddet su dolu bir kapta bekletildikten sonra, bol su ile birkaç kez yikanmalidir.
• Herhangi bir hasere ve mikroorganizma bulasmasindan kuskulanilirsa, taze
sebzeler 20 dakika tuzlu veya klorlu suda bekletilmelidir.
• Besinlerin bakteriler tarafindan çikarilan toksinlerden baska zehirli maddelerle
karismasi veya kirlenmesi önlenmelidir.Özellikle temizlik maddeleri, DDT gibi hasere
öldürücü ilaçlardan sakinmalidir.Bu gibi maddeler besinlerden uzak yerlerde;
örnegin depo olarak kullanilan ayri oda veya kilerlerde, etiketlenmis olarak
saklanmalidir.
• Besinlerin hazirlanmasi, saklanmasi, pisirilmesi, servis için sicak tutulmasi, yeniden
isitilmasi sirasinda uygulanacak sicaklik dereceleri bakterilerin çogalmasini
önleyecek yeterlilikte olmalidir.
• Et, tavuk, balik, süt, yumurta ve bunlarla hazirlanmis yemekler 16-490C arasindaki
en tehlikeli bölgede, asla birakilmamalidir.
• Besinler oda sicakliginda bütün gece boyunca birakilmamalidir.
• Toz ve haserelerden korumak için üzeri daima kapali olarak saklanmalidir.
• Sicak yemekler en kisa sürede sogutularak buzdolabina konulmalidir. Pismis
yemekler, oda sicakliginda kendi kendine sogutulmaya birakilmamalidir.
• Çabuk bozulan et, tavuk, balik, süt, yumurta gibi besinlerin dükkanlarda günesten
uzak ve buzdolabinda saklanmalari gerekir. Satin alindiktan sonra yine
bekletilmeden hemen buzdolabina konulmalidir.
• Dondurulmus besinler, buzdolabinin alt raflarinda bekletilerek çözdürülmelidir.
Çözülme isi oda sicakliginda, radyatör üzerinde ve altinda, hafif ateste veya günesli
yerde yapilmamalidir.
• Çözülmüs besinler bekletilmeden pisirilmelidir.
• Etler, birer yemeklik miktarlarda, yassi bir sekilde paketlenmis olarak
dondurulmalidir.
• Kirik, çatlak ve kirli yumurtalar satin alinmamalidir.
• Kiyma ve organ etleri uzun süre saklanamadigindan kisa sürede tüketilmelidir.
• Süt ve sütlü besinler, krema, deniz ürünleri, soguk etler, ordövrler, kanepeler, sosis,
salam, yumurta ve yumurtali besinler, kremali pasta ve tatlilar, kiyma kullanilmis
besinler, sandviçler devamli olarak buzdolabinda (+50C nin altinda) saklanmalidir.
• Ekmek, çörek, kurabiye yapmak için hamurun mayalandirilmasi besleyici degerini
artirir.
• Ekmek ince dilimlenip kizartilirsa besleyici degeri azalir.
• Tarhananin besleyici degeri yüksektir. Pisirirken içine pismis nohut, mercimek,
havuç eklenmesi degerini daha da artirir.Tarhana yapilirken güneste kurutulursa,
süt ve yogurt aydinlik yerde bekletilirse vitamin B2, vitamin B6 ve folik asit degerleri
azalir.
• Yumurta, süt, yogurt, peynir ve tahinle yapilan tatlilarin besleyici degerleri, sadece
un, yag, seker kullanilarak yapilanlardan daha fazladir. Seker yerine pekmez
kullanilmasi besleyici degerini daha da artirir.
• Sütlü tatli yaparken seker önceden konur ve birlikte pisirilirse veya firinda yüksek
sicaklikta pisirilirse, protein degeri azalir. Pastörize veya sterilize uzun ömürlü
sütleri kullanin.
• Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler iyi pisirildiginde sindirimi kolaylasir ve
böylelikle protein degeri artar.
• Yumurta çig yenirse ya da sarisinin etrafi yesillenecek kadar hizli ateste, uzun süre
pisirilirse, besleyici degeri azalir.
• Sebzelerden yapilan salatalara limon veya sirke eklenir, bekletilirse A ve C vitamini
degeri azalir.
• Sebzeler dograndiktan sonra bekletilirse, haslama ve pisirme sulari atilirsa vitamin
ve mineralleri azalir.
• Meyveler kesildikten ya da suyu sikildiktan sonra bekletilirse C vitamini degeri
azalir.Hatta sikilmis meyve sulari buzdolabinda bekletilse bile vitamin degeri azalir.
• Yag yakildiktan sonra yemege konursa, sagliga zararli duruma gelir.
• Yogurdun yesilimsi suyu atilirsa vitamin degeri azalir.Yine, yogurt torbaya konup
süzülür, süzülen suyu atilirsa vitamin kaybi olur.
• Ambalajlanmis ürünleri alirken mutlaka etiket bilgilerini okuyunuz.
• Ambalajlanmis ürünlerde özellikle son kullanma tarihlerine dikkat ediniz. Son
kullanma tarihi geçmis ürünleri satin almayiniz.
• Üzerinde etiketi olmayan, ambalaji bozulmus ve kapagi bombelesmis olan
konserveler saglik için son derece zararlidir.