Aşı Takvimi Hastalıklar

Aşı Takvimi Hastalıklar

√ ASI NEDIR, NIÇIN GEREKLIDIR , Agir veya hatta bazen ölümcül seyredebilen birçok Çocuk Hastaliginin önlenebilmesi rutin asilama ile saglanabilir. Asilar zayiflatilmis canli virüslerden(kizamik, kabakulak, kizamikcik, su çiçegi, polio) ya da bakterilerin yada virüslerin inaktive edilmis bagisiklik sagliyan ögelerinden (polio, hepatit b, bogmaca, grip, haemophilus influenza tip b, pnömokok) hazirlanmis olabilirler.

Tüm çocuklar için önerilen asilara ek olarak, yüksek risk tasiyan birçok durum ek asilamalari gerektirebilir. Sadece çocukluk çagina özgü oldugu sanilan bazi bulasici hastaliklarin gençlere ve yetiskinlererede geçebilecegi unutulmamalidir.

Bu nedenle Çocuk ve Genç Doktorlari bulasici tehlikeli hastaliklara önlem olarak asilama yolu ile vücuda bagisiklik kazandirilmasini salik verirler.

Önerilen asilarin insan sagligi için büyük faydalari ve tehlikeli hastaliklari önlemesi yanisira çok çok ender olarak bazi durumlarda sihhati zedebileyici yan etkileri gözlendigi olmustur. Ancak bu günümüzün modern asilari sayesinde son derece azaltilmistir. Geçici olarak asi yerinde kizariklik, deride döküntü , ates görülebilir.

Bütün bunlar iz birakmadan kaybolur. Bu genelde kalici degildir ve korkmayi gerektirmez. Asilar hakkinda daha ayrintili bilgi edinmek isterseniz kendi doktorunuza danisiniz. Ancak bu durumda iyi almanca bilmeniz gerekir. Aksi halde iyi almanca bilen bir yakininizi veya bir Tercümani yaniniza almanizi salik veririm. Çocuklar yardimiyla yapilan tercümeler genellikle yetersiz kalmaktadir.

√ ASI TAKVIMI

---
Yorumlama: D= difteri, d=difteri (yetiskin dozu), T= tetanoz, Pa= bogmaca aselluler), HEP B=hepatit b, Hib=haemophilus influenzae tip b, IPV polio salk, MMR (kizamik, kabakulak, kizamikcik) NOT: Yukarida yazili asi kombinasyonlari disinda piyasada baska DTPa-Hib-IPV, DTPa-Hib-Hep B, Td-Pa, Td-IPV gibi baska asi kombinasyonlari da vardir. Asi kombinasyonlarinin seçimi asilayan doktora göre degisebilir.
ayrica yukarda yazili asi zamanlari kesin olarak yorumlanmamalidir. Duruma göre degisiklikler yapilabilir
---
√ HASTALIKLAR
• Difteri : Nedeni difteri basili olan bir sepici bir hastaliktir. Öksürme(damlacik),toz veya köpükle geçer.
Üst solunum yollarinda yalanci membran olusturarak tikanmaya yol açar. Asilama kullanimina baslanmadan önce bogulma veya miyokardit (kalbadelesi yangilanmasi) sonucu ölüm orani %30-50 arasindaydi.

• Tetanoz (kilitli çene) : Mikrobu toksin (zehir) üreten tetanoz basilidir. Yaralara bulasir.Yeni dogan bebekte kordona bulasma, daha büyük çocuklarda derin delici yaralanmada geçebilir. Çene kaslarinda sertlesme çene hareketlerini kisitlar, yutma zorlugu olur, Yüz ve sirt kaslarinda gerilmeler olur. Solunum kaslarinin spazmi hava yolunun tikanmasi ve solunum yetersizligine yol açar.Hastanin bilinci yerinde oldugundan agrilari tamamiyla duyumsar.Düzelme 2-6 hafta sürebilir.

• Bogmaca : Bogmaca bakterisi solunum yollari enfeksiyonu yapar.Devamli artan öksürük 3. haftada doruk noktasina erisir, hastalar nöbetler halinde arkaarkaya, bogulur gibi öksürür, surat masmavi olur, bazan balgam çikarir. Bu durum 3 hafta devam ettikten sonra, arkasindan öksürük geçene kadar bir 3 hafta kadar daha gecer. Bronsit, ve Zatüre sikca gözlenir. Bir yasin altindaki bebekler de ölüm olabilir. Bunlar cogu kez hastane tedavisine mecbur kalirlar. Ilaçlar sadece komplikasyonu azalirlar, hastaligin gidisati hemen ayni kalir.

• Poliomiyelit (Çocuk Felci) : Poliovirüsünün neden oldugu bu hastalik bulasan kisilerin %95 de belirtisiz geçer, digerlerinde ates, halsizlik, bulanti, kusma,bazan aseptik menenjit bulgulari olur. Paralitik(Felçe yol acan) tipte ise kalici felç görülebilir. Bebeklerde felç solunum yetersizligi nedeniyle ölüme yol acar. Yetiskinlerde bu hastaliga yakalanabilirler.

• Hemofilus influenza b : Menenjit, akut epiglottit(hava yolu tikanmasi), Zatüre gibi hastaliklara neden olan bir bakteridir. Hib- Asisinin yaygin olarak kullanilmasindan önce hemofilus influenza tip b, 1 ay ile 4 yas arasindaki çocuklarda Menenjitin(beyin zari iltihabi) sik görülen bir etkeniydi.

• Hepatit B (bulasici sarilik) : Bulasici sariligin bir çesit virüsüdür . Kan veya vücut salgilari yoluyla bulasir. Karaciger yangilanmasina yol açar. Genellikte sarilik yapmasina ragmen sarilik görünmeden geçen cinsleride vardir. Bazi durumlarda süregenlesebilir .Sonunda karaciger sirozu ve sirozda görünen kansere kadar gidebilir. Sekelsiz iyilesen hastalarin bir kisminda, hastaligin geçmesine ragmen kan halen bulasicidir. Bu kisilere Tasiyici denir. hamilelikte anneden bebege geçer. Bu durumlarda asi ile korunma yapilamazsa hepatit b bulasir.bebeklerde hastaligin gidisi daha kötü olur.

• Kizamik : Mikrobu çok bulasici olan kizamik virüsüdür. Bir damlacik enfseksiyonudur. Giris kapisi solunum yolu ve konjunktiva(göz zari)dir. Kuluçka zamani önbelirtilerin çikisina kadar 10 gündür.Grip gibi basliyan atesli hastalik 3-4 gün sonra döküntülerin çikmasiyla daha kötülesir, ates 40-41 dereceye kadar yükselir.Çocuklar yemek ve içmeyi redederler. Bronsit, Zatüre, Ortakulak iltihabi, ishal, su kaybi gibi komplikasyonlar sik görülür. Ansefalit (beyin iltihabi) çok korkulan bir komplikasyondur. Ölüm ve kalici sekeller olabilir.

• Kabakulak : Parotis bezinin aniden iltihabi sismesidir. Hastaliga diger tükrük bezleride istirak edebilir. Kulaklarin alt-ön kisminda olusan sisme bilhassa yemek yerken.agri yapar. Sislik elle bakinca hamur gibi algilanir.Ates olabilir. Tek tarafta basliyan sislik, çok defa 1-2 gün sonra diger tarafa geçer.gencler ve yetiskinlerde orsit (hayalarin iltahabi) veya pankreas bezi istirakinda karin agrisi olur. Kabakulakta görülen menenjit (beyin zari yangilanmasi)sisligin inmesinden 9 gün sonra baslar. Bu vakalarda ortaya bas agrisi, bulanti, kusma, yüksek ates, ense sertligi, kramp,temas hassasiyeti menenjit göstergesidir.

• Kizamikcik(rubella) : Virüs yayilimi burun-bogaz salgilarindan veza anneden bebege plasenta(son) üzerinden geçmesiyle olur. Genellikle hafif soguk alginligi belirtileri ile baslar, kulakarkasinda bezelerin sismesi yanisira belirgin döküntü baslar, vücuda yayilir. Üç gün sürer . Özellikle daha büyük kizlarda eklemlerde agri, poliartrit (genellikle ellerde) bulunabilir. Kizamikcik geçirmemis veya asilanmamis annelere kizamikcik ilk üç ayda bulasirsa, çocuklarda dogumsal kizamikcik sakatliga yol açar.