Kizamik Kizamikçik Kabakulak Asisi (MMR)
Kizamikçik infeksiyonu bütün dünyada
yaygin olarak görülmektedir. Çesitli ülkelerde yapilan çalismalarda dogurganlik
çagindaki kadinlarin ortalama %20'sinin kizamikçik geçirmemis oldugu
gösterilmistir. Kizamikçik genellikle solunum yoluyla bulasir. Annenin
gebeliginin ilk üç ayinda kizamikçik geçirmesi durumunda bebegin etkilenme
olasiligi çok yüksektir.
Kizamikçik hastaligi yüz yillardir varolmasina
ragmen, gebelikte geçirildiginde çocukta katarakt, dogumsal kalp anomalileri vb
anomalilere yolaçabilecegine ilk kez 1941 yilinda Dr. Gregg tarafindan dikkat
çekilmistir. 1960'li yillarin baslarinda gelistirilen asiyla hastaliga karsi
korunmada ilk basarili adim atilmistir.
Hastalik çogunlukla deri
döküntüleriyle baslar. Bazan halsizlik, bas agrisi ve hafif ates gözlenebilir.
Döküntüler üç gün içinde kaybolur. Ensede, kulak ardinda ve boyunda lenf
bezelerinin sismesi oldukça tipik bir bulgudur.
Hamilelikte annenin
geçirdigi kizamikçik infeksiyonunun bebegi belirgin biçimde etkilemesi nedeniyle
hastaligin önlenmesi çok önemlidir. Birçok gebe kadinda, infeksiyon sonucu düsük
meydana gelirken, yasayan önemli sayida bebekte dogumsal anormallikler meydana
gelir. Göz ve kalp anomalileri, küçük kafa ve zeka geriligi ortaya
çikabilir.
Kizamikçiga karsi asilamada asil amaç, hamile kadinlarin
anormal çocuk dogurmalarina yol açan bu hastaligin önlenmesidir. Dogurganlik
çagina gelmeden genç kizlarin asilanarak kizamikçiga karsi bagisiklanmalari
gerekmektedir. Tüm çocuklarin 15 aylik ve 5 yasinda iki kez MMR asisiyla
asilanmasiyla bu sorun çözümlenmistir. Eger bir kadin kizamikçik geçirmemisse ve
gebe kalmayi düsünüyorsa hamile kalmadan en erken üç ay önce
asilanmalidir.
Kabakulak, ilk kez milattan 5 yüzyil önce modern tibbin
babasi Hipokrat tarafindan tanimlanmistir. Ikinci dünya savasinda askerler
arasinda salginlar yaparak dikkat çekmistir. 1960'li yillarda yaygin olarak
uygulanmaya baslanan MMR asisiyla sikligi belirgin olarak azalmistir. Ancak
ülkemizde hala her yil çok sayida vaka tespit edilmektedir. Özel kurum ve
kuruluslar tarafindan rutine konmus olan MMR asisi uygulamasi giderek
yayginlasmaktadir.
Hastalik 16-18 günlük kuluçka devresinden sonra tükrük
bezlerinin sismesiyle kendini belli eder. Çocuklarda selim seyreden bir hastalik
olmakla birlikte %10 oraninda menejite yol açar. Ancak menejit tablosu nadiren
hayati tehdit eder. Yetiskin erkeklerde %20-30 olasilikla testislerde sisme ve
iltihap meydana gelebilir. Heriki testis etkilendiginde kisirliga yol
açabilir.
9 aylikken kizamik asisi uygulanmis olan bebeklere 15 aylik
olduklarinda kizamik-kizamikçik-kabakulak (MMR) asisi yapilmasi tavsiye edilir.
Eger çocuga kizamik assi yapilamamissa 12 ayliktan itibaren MMR uygulanabilir.
Kizamik-kizamikçik kabakulak asisinin 5 yasinda tekrarlanmasi gerekmektedir.
