ÖZOFAGUS :
Özofagus hasarinin en sik sebegleri kostik sivi içimi ve penetran travmadir. Penetran travma özellikle iatrojenik enstrümentasyon sonucu olur. Ögürme ve kusmanin asiri olmasida özofagus yirtiklarina yol açabilir.
Patofizyoloji: Mide gazinin gastroözofagiyal bileske yoluyla ani bir sekilde özofagusa gelip intraözofagiyal basinci aniden yükseltmesi sonucunda özofagus yaralanmasi olur.
Ayrica penetran travmalarda özofagus hasarina yol açarlar.
Özofagus perforasyonu :
1- Ates
2– Tasikardi
3– Gögüs agrisi nedenidir.
Boyunda subkütan amfizem gelisebilir. Rutin grafide yada tomografide mediastinal yada intraplevral hava görülebilir. Eger özofagus rüptürü süphesi varsa bu durmda opakli özofagogram, endoskopi veya her ikisi yapilabilir.
Rüptür tanisi konulduktan sonra ilk 12 saat içinde torakotomi yapilmalidir. (Primer kapama ve drenaj )
Daha geç dönemde tani konuldugu zaman ise servikal özofagostomi ile tükrük diversiyonu ve gastrostomi, ayrica tüp torakostomi gereklidir.
DIYAFRAGMA:
Diyafragmatik rüptür çocuklarda nadirde olsa künt yada penetran travmaya sekonder ortaya çikabilir. Diyafragma rüptürlerinin %90’i sol tarafli olur. Ayrica diyafragma rüptürü olan hastalarin yarisinda ( %50 ) kot fraktürü vardir.
Diyafragma yirtiklari radiyal yada çevresel olabilir ve genellikle santral tendonda lokalizedir.
Künt travmada yirtiklar genellikle radiyaldir.
Diyafragmatik rüptür genellikle asemptomatiktir.
Fakat:
- Abdominal
- Torasik
- Ipsilateral omuz agrisina neden olabilir.
Tanida fizik muayene fazla ipucu vermez. En önemli tanisal test direk PA AC grafisidir. Yinede olgularin %30-50 sinde PA AC grafisi baslangiçta normaldir. Bu yüzden süpheli olgularda seri grafiler çekilmelidir.
Genellikle diyafragma rüptürüne eslik eden diger yaralanmalar klinik tabloda baskin oldugu için diyafragma rüptürü tanisi genellikle geçikir. Özellikle mekanik ventilasyondaki hastalarda abdominal viseranin toraksa herniasyonu hemen olmayabilir. Fakat normal solumada negatif intratorasik basinç nedeni ile mide ve barsaklar toraks içine çekilirler.
Bu durum PA AC grafisinde dikkat çeker. NG tüpün yerlesimi midenin toraksta olup olmadigi hakkinda bilgi verir. Ayrica travma nedeniyle olusan gastrik dilatasyonun yol açabileçegi solunum sikintisinin önüne geçmek içinde NG tüp yararlidir.
Diyafragma hernisinin dogrulanmasi için kontrastli üst yada alt GIS grafisi (ÖMD /BA kolon) gereklidir. Her ne kadar tomografinin kesin rolü belli degilsede tanida yararli olabilir.
CT’de diyafragma rüptürünün isaretleri:
1– Diyafragmada devamsizlik
2– Intra-abdominal viseranin toraksa herniasypnu
3– Defekten geçen midenin orada sikismasi.
Bazi hastalar geç dönemde herniye olan barsagin obstruksiyonu yada strangulasyonu ilde karsimiza çikabilirler. Bu durumda laparotomi endikasyonu mevcuttur.
Diyafragma hasarinin radyolojik bulgulari :
1– Hemidiyaframin görülmemesi.
2– Hemidiyaframin yükselmesi
3– Diyaframin üzerinde mide yada barsaga ait anormal gaz gölgesi
4– Nazogastrik tüpün ucunun toraksta olmasi
5– Atipik pnömotoraks
6– Diyaframin komsulugunda atelektazi (platelike)
