PRIMER PERITONITLER
Primer peritonit, idiopatik veya spontan peritonitin sinonimidir. Primer peritonit; intraabdominal bir kaynak olmaksizin peritoneal kavitenin infeksiyöz bir prosesidir.
Infeksiyon abdominal kaviteye :
Lenfatik yayilim ile
Hematojen yayilimile
Yabanci cisim ile
VP sant kateteri
Tenckhoff dializ kateteri
Üriner infeksiyon sonrasinda ulasabilir.
Kizlarda açik fallop tüplerinin unutulmamasi lazim. (yüzme havuzu peritoniti).
Fallop tüplerinin uç kisimlari haricinde, peritoneal kavite kapali bir bosluktur. Fakat adolesan kizlarda açik fallop tüpleri yoluyla infeksiyon retrograd olarak yayilip “yüzme havuzu peritoniti” veya asandan vulvovajinite yol açabilir.
Primer peritonit laparotomi yapilan hastalarin % 1 inde saptanmaktadir.
En sik olarak primer peritonit çocuklarda nefrotik sendromda yada karaciger yetmezligi ve sirozda görülür.
Nefrotik sendromdaki infektif mikroorganizmalar :
Strep. Pneumoniae (en sik)
Grup A Streptokok
Gram negatif enterik organizmalar
Siroz ve asitli çocuklarda ise gram negatif organizmalar baskindir :
E. Coli (en sik)
K. Pneumoniae
Ayrica en sik izole edilen gram pozitif bakteri ise Strep. Pneumoniae dir.
Peritoneal kaviteye bakteri ulasma yollari :
Hematojen
Lenfatik
Asandan genitoüriner
Barsaktan translokasyon.
Primer peritonitte izole edilen mikroorganizmalar :
Strep. Pneumoniae (en sik)
E. Coli
- Hemolitik Streptokok
Yersinia Enterokolitica
Klebsiella Pnömoni
Hemofilus Influenza
Salmonella Tifi
Serratia Marcescens
Çocuklarda primer peritonite yol açan durumlar :
Nefrotik sendrom
Hepatik disfonksiyon
Adrenogenital sendrom
Kistik fibrozis
Periton diyalizi
Splenektomi
VP sant
Uzun süreli steroid kullanimi.
Primer peritonitte hem paryetal hemde viseral yüzeylerin irritasyonu söz konusudur. Bu yüzden agri lokalize edilemez.
Diagnostik parasentez tanida yardimcidir :
Lökosit > 500 / mm3 (granülosit agirlikli)
Ph < 7,35
Laktat > 25 mg / dl.
% 40 olguda periton sivisinin gram boyanasi ve kültürü tanida yardimci olur.
NEFROTIK SENDROM
Nefrotik sendromlu çocuklarin % 17 sinde primer peritonit söz konusudur. Nedenleri :
Hücresel immünite ve kemotaksisin azalmasi
Opsonizasyonun azalmasi
Immünglobulin düzeyinin azalmasi
Alternatif kompleman yolunun proteinleri olan I ve B nin azalmasi
Idrarda bu proteinlerin atilimi artmistir.
Nefrotik sendromlularda periton sivisindan üreyenler :
Strep. Pnömoni (% 4 – 38)
Gram (-) bakteri (%6-29)
Tedavide genis spektrumlu antibiyotik verilir.
24 saat içinde klinik tablo düzelmezse abdominal BT ile odak aranir. (Apandisit?)
HEPATIK DISFONKSIYON
Asitli ve sirozlu çocuklarda primer peritonitin en sik nedeni enterik gram (-) organizmalardir.
E. Coli
K. Pnömoni
En sik izole edilen gram (+) organizmalar ise ;
Strep. Pnömoni
Staf. Aureus dur.
Sirozda primer peritonitin nedenleri :
1 – Sirozda venöz kan karacigerden uzaga dogru santlasir. Kan ve lenfatik sistemdeki bakterilerin hepatik klirensi azalir. Bu bakteriler asit sivisina geçebilirler.
2 – Azalmis hepatik bakteriyel klirense ek olarak, sirozlu hastalarda asit sivisindaki protein miktari azalir. Bu da opsonin ve kompleman proteinlerinin azalmasi demektir.
SAGLIKLI ÇOCUKTA PERITONIT
Gross (1950) – Ortalama yasi 2 olan çocuklarda yeni geçirilmis bir üst solunum yolu infeksiyonu sonrasinda primer peritonit gelisimini bildirdi. Izole edilen bakteri Strep. Pnömoni olarak bulundu.
Saglikli çocuklardaki olasi infeksiyon kaynaklari :
Hematojen (dis)
Lenfatik
Asandan jinekolojik
Bakteriyel translokasyon
1985 de Grup A streptokokuna bagli primer peritonit bildirildi. Hastalarin bogaz kültürlerinde de ayni patojen izole edilmistir.
Hasta IV antibiyotikler ile düzelmiyorsa ;
Diagnostik laparoskopi
Eksploratif laparotomi endikasyonlari vardir.
Laparotomi de sag alt kadran insizyonu tercih edilir. Appendiks normal olsa bile apendektomi yapilir.
PERITON DIYALIZI
En sik olarak Staf. Aureus nedenli primer peritonit görülür :
Staf Aureus % 40
Staf. Epidermidis % 15
? - Streptokok % 10
Pseudomonas % 5
Diger bakteri – Fungus % 15
Hiçbir organizma % 15
Pseudomonas, candida yada atipik mikobakter söz konusu ise kateter çekilmelidir.
Seftazidim + vankomisin rutin olarak baslanir.
FMF (Periodik hastalik yada rekürrent serozit)
Otozomal resesiftir. Akdeniz kiyisindaki Yahudi, Türk ve Ermeni toplumlarinda görülür. Semptomlar 12 saatte düzelir.
Uzun dönemde % 3 olguda adezif ince barsak obstruksiyonu görülür.
Kolsisin tedavide kullanilir.
